شما در مکاسب این را دیدید که دلیل «المؤمنون‌ عند شروطهم»[۱] مشرِّع نیست. دلیل «الناس مسلطون علی اموالهم» مشرِّع نیست. این جمله یعنی چه؟

یعنی این که «المومنون عند شروطهم» اگر شما یک شرطی را شک دارید که اساسا در شریعت جایز است یا جایز نیست، آن را مشروع نمی‌کند بلکه اگر شرطی مشروعیت آن قبلا ثابت شده باشد، «المومنون عند شروطهم» می‌گوید اگر آن شرط را گذاشتی باید وفا کنی. لذا اگر در باب عقد نکاح شرط کند زن بر شوهرش که بر سر من هوو نیاور، ما نمی‌‌توانیم بگوییم «المومنون عند شروطهم» اثبات می‌کند وفا به این شرط را. خیر، باید اصل چنین شرطی از نظر شرعی مشروع باشد، خلاف شرع نباشد، بعد «المومنون عند شروطهم» مفاد آن این است که مومنین نزد شرطشان هستند یعنی از شرطشان جدا نمی‌شوند یعنی به شرطشان عمل می‌کنند. پس اثبات حکم می‌کند.

«الناس مسلطون علی اموالهم» هم این طور است، اگر یک تصرفی برای شما جایز باشد، «الناس مسلطون علی اموالهم» مفاد آن این است که کسی حق ندارد مانع سلطنت شما بشود. مثلا اگر کسی خل دارد، حق دارد که این خلش را هر کاری کند اما بخواهد آن را خمر کند و به مردم بفروشد چنین حقی ندارد. کسی قرآن دارد، «الناس مسلطون علی اموالهم»، می‌تواند قرآنش را بفروشد اما نمی‌تواند خداناکرده قرآن را مورد هتک قرار دهد بگوییم «الناس مسلطون علی اموالهم». پس مفاد «الناس مسلطون علی اموالهم» این شد تصرفی که از نظر شرعی مشروع هست، مالک مسلط بر آن تصرف است کسی حق ممانعت از سلطنت او ندارد.