بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و ممّا ذكرنا تعرف النظر فيما ذكره المحقّق القمّي رحمه اللّه- بعد ما ذكر من عدم حجّية ظواهر الكتاب بالنسبة إلينا بالخصوص- بقوله: فإن قلت: […]

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن الثاني: دلالة مرفوعة زرارة، و مقبولة ابن حنظلة على ذلك: ففي الاولى: «قال زرارة: قلت: جعلت فداك، يأتي عنكم الخبران أو[۱] الحديثان المتعارضان، فبأيّهما نعمل؟

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن لكن ليعلم: أنّ معنى قبول نقل التواتر مثل الإخبار بتواتر موت زيد مثلا، يتصوّر على وجهين: الأوّل: الحكم بثبوت الخبر المدّعى تواتره أعني موت زيد،

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و بالجملة: الإنصاف[۱]– بعد التأمّل و ترك المسامحة بإبراز المظنون بصورة القطع كما هو متعارف محصّلي عصرنا- أنّ اتّفاق من يمكن تحصيل فتاواهم على أمر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن فإذا لوحظ جميع ما ذكر، و عرف الموافق و المخالف إن وجد، فليفرض المظنون منه كالمعلوم؛ لثبوت حجّيته بالدليل العلميّ و لو بوسائط. ثمّ لينظر:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن الثالثة: حصول استكشاف الحجّة المعتبرة من ذلك السبب. و وجهه: أنّ السبب المنقول بعد حجّيّته، كالمحصّل في ما يستكشف منه و الاعتماد عليه و قبوله

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن لكن من المعلوم أنّ مبناه و مبنى غيره ليس على الكشف الذي يدّعيه جهّال الصوفيّة، و لا على الوجه الأخير الذي إن وجد في الأحكام

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن نعم، لو كانت الفتاوى المنقولة إجمالا بلفظ «الإجماع» على تقدير ثبوتها لنا بالوجدان، ممّا لا يكون بنفسها أو بضميمة أمارات أخر مستلزمة عادة للقطع بقول

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و حاصل الكلام من أوّل ما ذكرنا إلى هنا: أنّ الناقل للإجماع إن احتمل في حقّه تتبّع فتاوى من ادّعى اتّفاقهم حتّى الإمام الذي هو

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و أوضح حالا في عدم جواز الاعتماد: ما ادّعاه الحلّي من الإجماع‏ على وجوب فطرة الزوجة و لو كانت ناشزة على الزوج‏، و ردّه المحقّق

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و من الثاني‏: ما عن المفيد في فصوله، حيث إنّه سئل عن الدليل على أنّ المطلّقة ثلاثا في مجلس واحد يقع منها واحدة؟ فقال: الدلالة

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن الثالث: أن يستفيد اتّفاق الكلّ على الفتوى من اتّفاقهم على العمل بالأصل عند عدم الدليل‏، أو بعموم دليل عند عدم وجدان المخصّص، أو بخبر معتبر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن ثمّ اورد على ذلك: بأنّه يلزم من ذلك الرجوع إلى المجتهد؛ لأنّه و إن لم يرجع إلى الحسّ في نفس الأحكام إلّا أنّه رجع في

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن إذا عرفت أنّ مستند خبر المخبر بالإجماع المتضمّن للإخبار من الإمام عليه السّلام لا يخلو من الامور الثلاثة المتقدّمة، و هي: السماع عن الإمام عليه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا پنج مطلب از مرحوم عراقی ذکر کردیم. مطلب ۶. حقیقت تذکیه مطلب ششم راجع به حقیقت تذکیه است که حقیقت تذکیه چیست. نظر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم عراقی بود. مرحوم عراقی [فرمود] بنا بر احتمال دوم ـ که تذکیه عبارت باشد از افعال خمسه و قابلیت حیوان للتذکیه خارج

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به فرمایشات مرحوم نائینی مقدماتی که برای فهم نظریات ایشان لازم بود بیان کردیم، فرمایشات ایشان را هم بیان کردیم. خلاصه نظر ایشان در باب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم نائینی قدس سره بود. مقدماتی را ذکر کردیم. امر ۲. اقوال در ماهیت تذکیه مطلب منتهی شد به امر دوم که در

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین همان روایت عنوان بصری را بنا بود بخوانیم. روایت عنوان بصری یک شرح دارد، یک ترجمه دارد ما ترجمه را می‌گوییم شرح آن یک فرصت علی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فدعوى مشاركته للسيّد قدّس سرّه في استكشاف قول الإمام عليه السّلام من تتبّع أقوال الامّة و اختصاصه بطريق آخر مبنيّ على قاعدة «وجوب‏ اللطف»، غير ثابتة

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فدعوى مشاركته للسيّد قدّس سرّه في استكشاف قول الإمام عليه السّلام من تتبّع أقوال الامّة و اختصاصه بطريق آخر مبنيّ على قاعدة «وجوب‏ اللطف»، غير ثابتة

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین إذا عرفت ما ذكرنا، فنقول: إنّ الحاكي للاتّفاق قد ينقل الإجماع بقول مطلق، أو مضافا إلى المسلمين، أو الشيعة، أو أهل الحقّ، أو غير ذلك ممّا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و على أيّ تقدير: فظاهر إطلاقهم إرادة دخول قول الإمام عليه السّلام في أقوال المجمعين بحيث يكون دلالته عليه بالتضمّن، فيكون الإخبار عن الإجماع إخبارا عن

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الأمر الثانی: أنّ الإجماع في مصطلح الخاصّة، بل العامّة- الذين هم الأصل له و هو الأصل لهم- هو : اتّفاق جميع العلماء في عصر؛ كما ينادي

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن فإن قلت: إنّ مجرّد دلالة الآية على ما ذكر لا يوجب قبول‏ الخبر؛ لبقاء احتمال خطأ العادل فيما أخبر و إن لم يتعمّد الكذب، فيجب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و من جملة الظنون الخارجة عن الأصل: الإجماع المنقول بخبر الواحد، عند كثير ممّن يقول باعتبار الخبر بالخصوص‏؛ نظرا إلى أنّه من أفراده، فيشمله أدلّته.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و دعوى: كون ذلك منهم للبناء على كون الأخبار الصادرة عنهم عليهم السّلام من قبيل تأليف المصنّفين، واضحة الفساد. مع أنّها لو صحّت لجرت في

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و دعوى: أنّ الغالب اتّصال القرائن، فاحتمال اعتماد المتكلّم على القرينة المنفصلة مرجوح لندرته. مردودة: بأنّ من المشاهد المحسوس تطرّق التقييد و التخصيص إلى أكثر العمومات

  بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن ج۱ ص ۶۷ (دوجلدی) و أمّا التفصيل الآخر: فهو الذي يظهر من صاحب القوانين- في آخر مسألة حجّية الكتاب‏، و في أوّل مسألة الاجتهاد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن ج۱ ص ۱۲۵ دو جلدی و لكن فيه من الإشكال ما لا يخفى؛ لأنّ التبيّن ظاهر في العلميّ؛ كيف و لو كان المراد مجرّد الظنّ

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و منها: ما عن غاية البادئ‏: من أنّ المفهوم يدلّ على عدم وجوب التبيّن، و هو لا يستلزم العمل؛ لجواز وجوب التوقّف‏. و كأنّ هذا

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا نسبت به این که آیا اجاره به موت مؤجر یعنی مالک یا موت مستأجر باطل می‌شود یا خیر، به سه وجه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته روشن شد که به حسب مقتضای اصل عملی باید حکم کرد به بقاء اجاره و عدم بطلان یا انفساخ اجاره به موت مستأجر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مسئله سوم رسیدیم به مسئله سوم. این مسئله مشتمل بر فروعی است یک یک فرع‌ها را باید طرح کنیم و مورد بحث قرار بگیرد و این

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام منتهی شد به قول سوم که عبارت از این بود که اگر بیع و اجاره در یک زمان محقق شود بیع صحیح است ولیکن عین

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نتیجه فرمایش مرحوم اصفهانی[۱] این شد که در این مسئله که بیع و اجاره همزمان محقق شده است هر دو درست است؛ یعنی موافق می‌شود ایشان

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته گفتیم که تقریب ورود در کلام مرحوم آخوند به دو وجه بود. وجه دوم ایشان این بود که نسبت به علم تصرف نکنیم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا فرمایشات مرحوم شیخ قدس سره را نسبت به شبهه حکمیه و موضوعیه تذکیه بیان کردیم و همچنین فرمایشات مرحوم آخوند قدس سره نسبت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به فرمایشی که مرحوم محقق ثانی و شهید ثانی قدس سرهما داشتند. این دو بزرگوار فرمودند نسبت به حیوانی که متولد از طاهر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایش مرحوم شیخ قدس سره در شبهه موضوعیه نسبت به لحم مردد بین حل و حرمت[۱] تمام شد و نتیجه بحث این شد که چون در

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث راجع به این بود که اگر بیع و اجاره در آن واحد محقق شود حکم چیست؟ مرحوم صاحب عروه قدس سره قائل شدند به صحت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جلسه گذشته استدلالی که برای نظر مرحوم صاحب عروه ذکر شده بیان کردیم. مرحوم صاحب عروه قائل شدند که اگر اجاره و بیع در یک

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (چهارشنبه است) حالا همان حدیث عنوان بصری را یک جمله آن را… ببینید این‌ها خیلی مهم است اول جمله‌ای که حضرت برای عنوان بصری فرمودند بر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به مثال دوم که اموال بود خلاصه آنچه که تا به حال گفته شد این بود که اگر بخواهد تصرفات مالکانه در این شیء بکند

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به مثال دوم که اموال بود. سؤال کردند که در بحث دیروز که ما استصحاب عدم زوجیت را جاری کردیم برای حرمت وطی، این استصحاب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جواب دوم نسبت به انحلال علم اجمالی حتی بر مسلک تنجیز و تعذیر گفتیم که دو مبنا در علم اجمالی هست: یک مبنا علیت علم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به فرمایش مرحوم آخوند قدس سره در تقریب استدلال برای احتیاط به علم اجمالی دو نکته را تا به حال ذکر کردیم: نکته اول تقریب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تقریبی که مرحوم شیخ قدس سره برای لزوم احتیاط در شبهات حکمیه بدویه از جهت دلیل عقلی داشتند را بیان کردیم که استدلال به علم اجمالی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یک سؤال شده نسبت به درس قبل، فرع چهارم، این را طرح کنیم جواب بدهیم وارد مسئله دوم شویم. حسن مطالعه این است که انظار مختلف

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بازگشت به بحث در صورت دوم، فروش عین مستأجره به خود مستأجر مسئله‌ای را که بحث می‌کردیم این بود که اگر شخص مالک، عینی را که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به وجه سومی که استدلال شده برای بطلان اجاره.[۱] اگر شخص مالک بعد از آن که ملک را به زید اجاره داده به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین خلاصه بحث تا این جا این شد که استدلال شد بر لزوم احتیاط در شبهات بدویه حکمیه به علم اجمالی که ما علم اجمالی داریم به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در استدلال به دلیل عقلی بود بر احتیاط در شبهات حکمیه بدویه بعد الفحص. دلیلی که ذکر فرمود مرحوم شیخ، فرمود به دو وجه استدلال

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین طائفه چهارم اخبار تثلیث طائفه چهارمی که استدلال شده برای لزوم احتیاط در شبهات بدویه اخبار تثلیث است. اخبار تثلیث اخباری است که جامع مضمونی که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: …شما در اشکالی که کردید به والد معظم) ما اشکال نکردیم گفتیم نمی‌فهمیم (بالاخره شما آمدید مواردی را فرمودید که همه از باب عام من

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در نظریه مرحوم اصفهانی و اشکال والد معظم بر ایشان بود. مرحوم اصفهانی فرمود اگر مفاد حدیث رفع جعل عدم تکلیف فی الظاهر باشد حدیث

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا به حال ادله داله بر برائت در شبهات حکمیه بعد الفحص را ذکر کردیم، از حدیث برائت «کل شیء لک حلال»[۱] و نحو ذلک تا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مطلب منتهی شد به روایاتی که مرحوم شیخ ذکر می‌فرماید. نسبت به لزوم احتیاط در شبهات بدویه، روایت چهارم روایت عنوان بصری بود که گفتم روایت،

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در بیع عین مستأجره بود به خود مستأجر. استدلال شده بود بر این که به این بیع اجاره باطل می‌شود به وجوهی. وجه اول را

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به مسئله اول که بیع عین مستأجره بود به غیر مستأجر، به یک شخص اجنبی، این بحث شد معلوم شد دو نظر در مسئله هست:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مسئله‌ای را که بحث می‌کردیم این بود که اگر بایع و مشتری معتقد بودند بقاء مدت اجاره را و حال آن که مدت منقضی شده بود،

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین آقا این موبایل‌ها این جا گاهی وقت‌ها من جا به جا می‌کنم صاحب‌های آن‌ها راضی باشند به دستم می‌خورد، می‌گذارم جایی که دستم نخورد، بله قصه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بررسی مطلب پنجم مطلب پنجمی که مرحوم آقای حکیم داشتند عبارت ایشان را ‌می‌خوانیم چون قبلا این‌ها را کامل توضیح دادیم؛ ایشان برای این که منفعت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته جواب اول مرحوم آقای خوئی قدس سره را بیان کردیم، ملخص فرمایش ایشان این شد که به فسخ، عقد باطل می‌شود، وقتی عقد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ظاهرا به فرمایش مرحوم آقای حکیم رسیدیم. مسئله‌ای که بحث می‌کردیم این بود که اگر شخص خانه خود را به زید مثلا اجاره داد و بعد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به جواب حلی که والد معظم از جواب اول مرحوم آقای خوئی می‌فرمود. مرحوم آقای خوئی مطلب‌شان این بود که چون حسن احتیاط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام منتهی شد به دو جوابی که مرحوم آقای خوئی قدس سره از استدلال به روایت أمالی دادند. روایت أمالی متن آن این طور بود: «أخوك‏

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به روایت موثقه[۱] اشکالات مرحوم شیخ را طرح کردیم و جواب‌های والد معظم مدظله را نسبت به مرحوم شیخ هم ذکر کردیم. تا این جا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بهترین کسی که می‌تواند حضرت رسول صلی الله و آله و سلم را معرفی بکند، علی بن ابی طالب علیه السلام است و معلوم می‌شود که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در روایت دومی بود که استدلال شده بود برای وجوب احتیاط. خلاصه مفاد روایت این بود که سؤال می‌کند از حضرت علیه السلام که «يتوارى

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال سوم والد معظم را توضیح خواستید؛ اشکالی که مرحوم شیخ فرمود به عنوان اشکال مشترک این بود که روایت صحیحه عبد الرحمن بن الحجاج[۱] علی

خیلی سخت است! ما که هیچ کسی نیستیم نه پشمی داریم نه کلاهی، حاضر نیستیم یک جایی در مقابل یک کسی بگوییم آقا هر چه شما بگویید، امامی که دنیا یعنی ما سوی الله در دست امام مثل موم است! این را باید بفهمیم، شما موم را می‌دانید موم که چه چیزی است مثل خمیر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در استدلال به صحیحه عبد الرحمن بود بر احتیاط. صحیحه را خواندیم و تقریب استدلال به روایت را هم ذکر کردیم. محل استشهاد در روایت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث ما بعد از اتمام ادله برائت شروع در ادله احتیاط بود. نسبت به ادله‌ای که اقامه شده برای لزوم احتیاط در شبهات بعد الفحص… چرا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به وجه پنجم برای ثبوت خیار نسبت به مشتری در صورتی که جاهل بوده که عینی که به او فروخته شده مورد اجاره

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در این جهت بود که اگر عینی را که مورد اجاره واقع شده مالک بفروشد آیا بیع موجب بطلان اجاره هست یا خیر؟ این قسمت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در مسئله‌ای که وارد شدیم مطلب اول را دیروز بیان کردیم و آن استدلال بر بطلان اجاره بود به سبب بیع و روشن شد که این

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در اجاره بحث منتهی شد به احکام عقد اجاره، در احکام عقد اجاره دو مطلب اساسی طرح شد: یک مطلب لزوم عقد اجاره بود که عقد

مطلق و مقید دو صورت است: تاره مطلق و مقید متنافی هستند یکی ایجابی است و دیگری سلبی است، این جا قطعاً قانون اطلاق و تقیید جاری است، مثل أعتق رقبه، لا تعتق الرقبه الکافره. صورت دوم این است که مطلق و مقید مثبتین باشند، مثتین هم دو قسم دارد: تاره احراز داریم وحدت تکلیف

این نکته را هم باید توجه داشت که بحثی بود در اصول مطرح است و در فقه هم مطرح است و مواردی هم این بحث دارد که اگر شارع مقدس امری را تجویز فرمودند که آن امر ملازم با امر آخری بود به نحو عادت، به طوری که انفکاکش عادۀً محقق نمی شود إلا قلّ

جمع دلالی بین دو روایت از دو طریق است: یکی از طریق جمع عرفی مثل تخصیص، تقیید، حکومت، ورود، توفیق عرفی که مرحوم آخوند اضافه کرده است در کفایه و در بحث تعادل و تراجیح روی آن تأکید کرده است. یک راه دیگر وجود شاهدِ بر جمع است از طرفِ خودِ شارع مقدس. ۱۳۹۷.۲.۱۷

    این که در روایت دارد «لَأن یَهدِی الله بِکَ رَجُلاً واحِدًا خَیرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمس»، خیلی عجیب روایتی است حضرت رسول به امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید. کلمات حضرت رسول یک مرتبه برای مردم کوچه و بازار است و یک مرتبه برای اصحابی هست که پیش حضرت حاضر هستند و یک مرتبه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین امر ۹. بررسی فرمایش مرحوم اصفهانی مرحوم اصفهانی یک قسمت از مطالبشان، مطالبی است که در مباحث گذشته توضیح دادیم لذا آن‌ها را مطرح نمی‌کنیم. فقط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایش مرحوم عراقی را بیان کردیم. ایشان در صدد این بود که روایت را تعمیم بدهد نسبت به شبهات حکمیه و فرمود آن چه که شما

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به مطلب هفتم. مطلب هفتم مطلب هفتم اشکال پنجمی است که مرحوم شیخ به شارح وافیه دارد. شارح وافیه فرمود: مراد از وجود الحلال و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این روایت از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است: «قیل له صلی الله علیه و آله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در روایت حل بود که آیا دلالت بر برائت و حلیت در شبهات حکمیه می‌کند یا مختص به شبهات موضوعیه است.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ادامه اشکال چهارم به روایت مسعده اشکالی که مطرح شده بود این بود که مدعای ما این است که اثبات بکنیم حلیت را در شبهات حکمیه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود، اشکالی که مطرح شد که اشکال سوم بود این بود که در ذیل روایت مسعدة بن صدقة عنوان بینة اخذ شده و

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مورد سوم شبهه غیر محصوره است، در شبهه غیر محصوره هم ما علم به حرمت «بعینه» نسبت به هر یکی از اطراف نداریم. (سؤال: در شبهه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین به نظر شما «مروّة» معنای آن چیست؟ (المروّة مروّتان، مروّة فی السفر و مروّة فی الحضر، مروّه در سفر این است که خرج بکند) خرج بکند؟

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نظریه مرحوم شیخ قدس سره را بیان کردیم. تحقیق در نظریه ایشان می‌ماند برای بعد. امر ۳. نظر مرحوم آخوند نسبت به حدیث حل امر سوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث نسبت به دلالت حدیث حجب تمام شد و معلوم شد که حدیث حجب مربوط به مدعایی که مورد بحث ما هست نیست؛ یعنی دلالت بر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به مطلب سیزدهم. مطلب سیزدهم مرحوم اصفهانی نسبت به حدیث حجب می‌فرماید که آنچه که به اخفاء ظالمین از بین رفته و به ما نرسیده

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این حدیث را از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام از تحف العقول نقل می‌کنم. قال علیه السلام: «الرغبه فی الدنیا تورث‌

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث رسید به فرمایشات مرحوم ایروانی قدس سره. قبل از این که فرمایشات مرحوم ایروانی را و اشکالات والد معظم را بیان

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تذکر دو نکته دو نکته را تذکر بدهم بعد وارد بحث بشوم. نکته اول یکی سؤالی که کردید نسبت به این که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در استدلال بر برائت بود نسبت به شبهات حکمیه به حدیث حجب؛ «ما حجب الله علمه عن العباد فهو موضوع عنهم».[۱]

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این حدیث را از حضرت امیر علیه السلام قرائت می‌کنم از تحف العقول: «قال علیه السلام‌ إنما أخشى علیکم اثنتین طول الأمل

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته این مسئله مطرح شد که آیا رفع ما لا یعلمون رفع حکم واقعی است یا رفع حکم است در

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یک بحث فقط از جهت سندی باقی مانده که آن هم ربطی به تصحیح سند حدیث رفع ندارد و آن عبارت است

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود که نسبت به «اسماعیل جعفی» که در سند این حدیث است[۱] اگر اسماعیل بن جابر جعفی باشد که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جلسه گذشته سؤالی طرح کردید که همان جلسه گذشته گفتیم مستفاد از فرمایشات مرحوم نجاشی این است که این سندی که در آن «احمد بن

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین گفتند قصه مرحوم علامه را کاملش کنم؛ مرحوم علامه در مجلس خدابنده وقتی که کفش‌هایش را می‌گذارد زیر بغلش و می‌رود کنار

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در اشکال دوم مرحوم آقای خوئی بود[۱] که فرمودند توثیقات و تضعیفات مرحوم علامه به سبب بُعد زمانی که ایشان با

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: در بحث دیروز فرق بین حسن ظاهر را با اصاله العداله متوجه نشدیم) در حسن ظاهر ما باید یک امر وجودی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بعضی مراجعه کردند در حبل المتین مرحوم شیخ بهائی توثیق برای احمد بن محمد بن یحیی نیست بلکه دارد مجهول الحال است.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این روایت را از تحف العقول از حضرت امام زین العابدین صلوات الله علیه نقل می‌کنم. «قال علیه السلام إن أحبكم إلى الله أحسنكم‏ عملا و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در وجوهی بود که برای وثاقت «احمد بن محمد بن یحیی العطار» ذکر شده. وجه چهارم کلام مرحوم نجاشی بود در

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث راجع به وجوهی بود که برای توثیق «احمد بن محمد بن یحیی العطار» ذکر شده بود. وجه سوم روایت اجلا بود

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در سند حدیث رفع بود. اول نفر در حدیث «احمد بن محمد بن یحیی العطار» بود گفتیم این شخص توثیق خاصی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: رابطه بین امتنان شخصی و نوعی عموم و خصوص من وجه است یا عموم و خصوص مطلق است؟) نه رابطه گفتیم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا ثابت شد که معیار و موضوع در حدیث رفع امتنان نوعی است به لحاظ «رفع عن أمتی»[۱] یا به

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال دوم والد معظم بر مرحوم عراقی این بود که اگر ما بگوییم موضوع در حدیث رفع عبارت است از آنچه که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نظریه مرحوم عراقی را بیان کردیم. والد معظم بر فرمایشات مرحوم عراقی اشکالاتی داشتند. دو اشکال را ذکر کردیم. ۳. اشکال بر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این حدیث را از کتاب تحف العقول از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کنم. قال صلی الله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین خلاصه تنبیهات حدیث رفع بحث ما در استدلال به برائت در شبهه بدویه منتهی شد به حدیث رفع. گفتیم در حدیث رفع

والد معظم مدظله نقل می‌کردند از مرحوم آقای خوئی ـ این‌هایی که می‌بینید به جایی رسیدند این طور به جایی رسیدند ـ ایشان می‌نشسته روی زمین، می‌نشسته تکیه می‌داده، کار می‌کرده، مطالعه می‌کرده، می‌نوشته وقتی خسته می‌شد و خوابش می‌گرفته سرش را روی این متکا می‌گذاشته چرتی که می‌زده باز بلند می‌شده شروع می‌کرده به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قصه مرحوم علامه را با سلطان خدابنده که همه شما می‌دانید دیگر. در یک مجلس مرحوم علامه نشست و مملکت را شیعه کرد، سلطان خدابنده زنی