بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مطلب منتهی شد به روایاتی که مرحوم شیخ ذکر می‌فرماید. نسبت به لزوم احتیاط در شبهات بدویه، روایت چهارم روایت عنوان بصری بود که گفتم روایت، […]

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در بیع عین مستأجره بود به خود مستأجر. استدلال شده بود بر این که به این بیع اجاره باطل می‌شود به وجوهی. وجه اول را

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به مسئله اول که بیع عین مستأجره بود به غیر مستأجر، به یک شخص اجنبی، این بحث شد معلوم شد دو نظر در مسئله هست:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مسئله‌ای را که بحث می‌کردیم این بود که اگر بایع و مشتری معتقد بودند بقاء مدت اجاره را و حال آن که مدت منقضی شده بود،

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین آقا این موبایل‌ها این جا گاهی وقت‌ها من جا به جا می‌کنم صاحب‌های آن‌ها راضی باشند به دستم می‌خورد، می‌گذارم جایی که دستم نخورد، بله قصه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بررسی مطلب پنجم مطلب پنجمی که مرحوم آقای حکیم داشتند عبارت ایشان را ‌می‌خوانیم چون قبلا این‌ها را کامل توضیح دادیم؛ ایشان برای این که منفعت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته جواب اول مرحوم آقای خوئی قدس سره را بیان کردیم، ملخص فرمایش ایشان این شد که به فسخ، عقد باطل می‌شود، وقتی عقد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ظاهرا به فرمایش مرحوم آقای حکیم رسیدیم. مسئله‌ای که بحث می‌کردیم این بود که اگر شخص خانه خود را به زید مثلا اجاره داد و بعد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به جواب حلی که والد معظم از جواب اول مرحوم آقای خوئی می‌فرمود. مرحوم آقای خوئی مطلب‌شان این بود که چون حسن احتیاط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام منتهی شد به دو جوابی که مرحوم آقای خوئی قدس سره از استدلال به روایت أمالی دادند. روایت أمالی متن آن این طور بود: «أخوك‏

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به روایت موثقه[۱] اشکالات مرحوم شیخ را طرح کردیم و جواب‌های والد معظم مدظله را نسبت به مرحوم شیخ هم ذکر کردیم. تا این جا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بهترین کسی که می‌تواند حضرت رسول صلی الله و آله و سلم را معرفی بکند، علی بن ابی طالب علیه السلام است و معلوم می‌شود که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در روایت دومی بود که استدلال شده بود برای وجوب احتیاط. خلاصه مفاد روایت این بود که سؤال می‌کند از حضرت علیه السلام که «يتوارى

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال سوم والد معظم را توضیح خواستید؛ اشکالی که مرحوم شیخ فرمود به عنوان اشکال مشترک این بود که روایت صحیحه عبد الرحمن بن الحجاج[۱] علی

خیلی سخت است! ما که هیچ کسی نیستیم نه پشمی داریم نه کلاهی، حاضر نیستیم یک جایی در مقابل یک کسی بگوییم آقا هر چه شما بگویید، امامی که دنیا یعنی ما سوی الله در دست امام مثل موم است! این را باید بفهمیم، شما موم را می‌دانید موم که چه چیزی است مثل خمیر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در استدلال به صحیحه عبد الرحمن بود بر احتیاط. صحیحه را خواندیم و تقریب استدلال به روایت را هم ذکر کردیم. محل استشهاد در روایت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث ما بعد از اتمام ادله برائت شروع در ادله احتیاط بود. نسبت به ادله‌ای که اقامه شده برای لزوم احتیاط در شبهات بعد الفحص… چرا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به وجه پنجم برای ثبوت خیار نسبت به مشتری در صورتی که جاهل بوده که عینی که به او فروخته شده مورد اجاره

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در این جهت بود که اگر عینی را که مورد اجاره واقع شده مالک بفروشد آیا بیع موجب بطلان اجاره هست یا خیر؟ این قسمت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در مسئله‌ای که وارد شدیم مطلب اول را دیروز بیان کردیم و آن استدلال بر بطلان اجاره بود به سبب بیع و روشن شد که این

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در اجاره بحث منتهی شد به احکام عقد اجاره، در احکام عقد اجاره دو مطلب اساسی طرح شد: یک مطلب لزوم عقد اجاره بود که عقد

مطلق و مقید دو صورت است: تاره مطلق و مقید متنافی هستند یکی ایجابی است و دیگری سلبی است، این جا قطعاً قانون اطلاق و تقیید جاری است، مثل أعتق رقبه، لا تعتق الرقبه الکافره. صورت دوم این است که مطلق و مقید مثبتین باشند، مثتین هم دو قسم دارد: تاره احراز داریم وحدت تکلیف

این نکته را هم باید توجه داشت که بحثی بود در اصول مطرح است و در فقه هم مطرح است و مواردی هم این بحث دارد که اگر شارع مقدس امری را تجویز فرمودند که آن امر ملازم با امر آخری بود به نحو عادت، به طوری که انفکاکش عادۀً محقق نمی شود إلا قلّ

جمع دلالی بین دو روایت از دو طریق است: یکی از طریق جمع عرفی مثل تخصیص، تقیید، حکومت، ورود، توفیق عرفی که مرحوم آخوند اضافه کرده است در کفایه و در بحث تعادل و تراجیح روی آن تأکید کرده است. یک راه دیگر وجود شاهدِ بر جمع است از طرفِ خودِ شارع مقدس. ۱۳۹۷.۲.۱۷

    این که در روایت دارد «لَأن یَهدِی الله بِکَ رَجُلاً واحِدًا خَیرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمس»، خیلی عجیب روایتی است حضرت رسول به امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرماید. کلمات حضرت رسول یک مرتبه برای مردم کوچه و بازار است و یک مرتبه برای اصحابی هست که پیش حضرت حاضر هستند و یک مرتبه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین امر ۹. بررسی فرمایش مرحوم اصفهانی مرحوم اصفهانی یک قسمت از مطالبشان، مطالبی است که در مباحث گذشته توضیح دادیم لذا آن‌ها را مطرح نمی‌کنیم. فقط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایش مرحوم عراقی را بیان کردیم. ایشان در صدد این بود که روایت را تعمیم بدهد نسبت به شبهات حکمیه و فرمود آن چه که شما

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به مطلب هفتم. مطلب هفتم مطلب هفتم اشکال پنجمی است که مرحوم شیخ به شارح وافیه دارد. شارح وافیه فرمود: مراد از وجود الحلال و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این روایت از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است: «قیل له صلی الله علیه و آله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در روایت حل بود که آیا دلالت بر برائت و حلیت در شبهات حکمیه می‌کند یا مختص به شبهات موضوعیه است.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ادامه اشکال چهارم به روایت مسعده اشکالی که مطرح شده بود این بود که مدعای ما این است که اثبات بکنیم حلیت را در شبهات حکمیه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود، اشکالی که مطرح شد که اشکال سوم بود این بود که در ذیل روایت مسعدة بن صدقة عنوان بینة اخذ شده و

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مورد سوم شبهه غیر محصوره است، در شبهه غیر محصوره هم ما علم به حرمت «بعینه» نسبت به هر یکی از اطراف نداریم. (سؤال: در شبهه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین به نظر شما «مروّة» معنای آن چیست؟ (المروّة مروّتان، مروّة فی السفر و مروّة فی الحضر، مروّه در سفر این است که خرج بکند) خرج بکند؟

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نظریه مرحوم شیخ قدس سره را بیان کردیم. تحقیق در نظریه ایشان می‌ماند برای بعد. امر ۳. نظر مرحوم آخوند نسبت به حدیث حل امر سوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث نسبت به دلالت حدیث حجب تمام شد و معلوم شد که حدیث حجب مربوط به مدعایی که مورد بحث ما هست نیست؛ یعنی دلالت بر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به مطلب سیزدهم. مطلب سیزدهم مرحوم اصفهانی نسبت به حدیث حجب می‌فرماید که آنچه که به اخفاء ظالمین از بین رفته و به ما نرسیده

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این حدیث را از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام از تحف العقول نقل می‌کنم. قال علیه السلام: «الرغبه فی الدنیا تورث‌

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث رسید به فرمایشات مرحوم ایروانی قدس سره. قبل از این که فرمایشات مرحوم ایروانی را و اشکالات والد معظم را بیان

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تذکر دو نکته دو نکته را تذکر بدهم بعد وارد بحث بشوم. نکته اول یکی سؤالی که کردید نسبت به این که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در استدلال بر برائت بود نسبت به شبهات حکمیه به حدیث حجب؛ «ما حجب الله علمه عن العباد فهو موضوع عنهم».[۱]

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این حدیث را از حضرت امیر علیه السلام قرائت می‌کنم از تحف العقول: «قال علیه السلام‌ إنما أخشى علیکم اثنتین طول الأمل

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته این مسئله مطرح شد که آیا رفع ما لا یعلمون رفع حکم واقعی است یا رفع حکم است در

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یک بحث فقط از جهت سندی باقی مانده که آن هم ربطی به تصحیح سند حدیث رفع ندارد و آن عبارت است

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود که نسبت به «اسماعیل جعفی» که در سند این حدیث است[۱] اگر اسماعیل بن جابر جعفی باشد که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جلسه گذشته سؤالی طرح کردید که همان جلسه گذشته گفتیم مستفاد از فرمایشات مرحوم نجاشی این است که این سندی که در آن «احمد بن

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین گفتند قصه مرحوم علامه را کاملش کنم؛ مرحوم علامه در مجلس خدابنده وقتی که کفش‌هایش را می‌گذارد زیر بغلش و می‌رود کنار

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در اشکال دوم مرحوم آقای خوئی بود[۱] که فرمودند توثیقات و تضعیفات مرحوم علامه به سبب بُعد زمانی که ایشان با

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: در بحث دیروز فرق بین حسن ظاهر را با اصاله العداله متوجه نشدیم) در حسن ظاهر ما باید یک امر وجودی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بعضی مراجعه کردند در حبل المتین مرحوم شیخ بهائی توثیق برای احمد بن محمد بن یحیی نیست بلکه دارد مجهول الحال است.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این روایت را از تحف العقول از حضرت امام زین العابدین صلوات الله علیه نقل می‌کنم. «قال علیه السلام إن أحبكم إلى الله أحسنكم‏ عملا و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در وجوهی بود که برای وثاقت «احمد بن محمد بن یحیی العطار» ذکر شده. وجه چهارم کلام مرحوم نجاشی بود در

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث راجع به وجوهی بود که برای توثیق «احمد بن محمد بن یحیی العطار» ذکر شده بود. وجه سوم روایت اجلا بود

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در سند حدیث رفع بود. اول نفر در حدیث «احمد بن محمد بن یحیی العطار» بود گفتیم این شخص توثیق خاصی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: رابطه بین امتنان شخصی و نوعی عموم و خصوص من وجه است یا عموم و خصوص مطلق است؟) نه رابطه گفتیم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا ثابت شد که معیار و موضوع در حدیث رفع امتنان نوعی است به لحاظ «رفع عن أمتی»[۱] یا به

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال دوم والد معظم بر مرحوم عراقی این بود که اگر ما بگوییم موضوع در حدیث رفع عبارت است از آنچه که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نظریه مرحوم عراقی را بیان کردیم. والد معظم بر فرمایشات مرحوم عراقی اشکالاتی داشتند. دو اشکال را ذکر کردیم. ۳. اشکال بر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این حدیث را از کتاب تحف العقول از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم نقل می‌کنم. قال صلی الله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین خلاصه تنبیهات حدیث رفع بحث ما در استدلال به برائت در شبهه بدویه منتهی شد به حدیث رفع. گفتیم در حدیث رفع

والد معظم مدظله نقل می‌کردند از مرحوم آقای خوئی ـ این‌هایی که می‌بینید به جایی رسیدند این طور به جایی رسیدند ـ ایشان می‌نشسته روی زمین، می‌نشسته تکیه می‌داده، کار می‌کرده، مطالعه می‌کرده، می‌نوشته وقتی خسته می‌شد و خوابش می‌گرفته سرش را روی این متکا می‌گذاشته چرتی که می‌زده باز بلند می‌شده شروع می‌کرده به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قصه مرحوم علامه را با سلطان خدابنده که همه شما می‌دانید دیگر. در یک مجلس مرحوم علامه نشست و مملکت را شیعه کرد، سلطان خدابنده زنی

برای این که شیعه‌های زمان قدیم آدم فهمیده بودند. من یک قضیه برای شما نقل کنم، صاحب ریاض… ریاض که می‌دانید چه کتابی است، ریاض خیلی کتاب مهمی است، صاحب جواهر کتابش را که می‌نویسد چون خیلی مورد استقبال قرار می‌گیرد مردم به او مراجعه می‌کنند، علما به او مراجعه می‌کنند، می‌گوید اگر می‌دانستم این

واقعا آدم غصه می‌خورد وقتی این مقدمات کتب را می‌بیند، ببینید حکومتی که سر پا بوده بنای آن بر محو احادیث خود پیامبر صلی الله علیه و آله بوده تا چه برسد به احادیث ائمه علیهم‌السلام. دیگر همه شما می‌دانید منع از حدیث از دومی را؛ چه کرد بر مسلمین! بعد در چنین محیطی با

من یک وقتی در همین درس معارف در نقد کلام بحث کردیم که آیا مبتکر علم کلام چه کسی هست ـ الان شما در اینترنت سرچ بکنید مبتکر علم کلام را می‌نویسند چه کسی هست؟ بروید نگاه کنید فردا برای من بیاورید ـ در آن بحث ثابت کردیم مبتکر علم کلام علی بن ابی طالب

فضل بن شاذان خیلی شخصیت برجسته‌ای است! قصه، قصه عجیبی است والد معظم در جوانی در نیشابور که برای تبلیغ می‌رفتند در یک روستایی پیرزنی را ملاقات می‌کنند که حالا آن پیرزن داستان دارد که چه طور عبادت می‌کرده و چه طور غذای او پخته می‌شده و الی آخر، بعد این پیر زن شب های

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ترضی مرحوم صدوق وجه اول این است که این شخص از کسانی است که مرحوم صدوق ترضی بر او کرده در خصال و در توحید ترحم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته اشکال سوم مرحوم عراقی بر مرحوم اصفهانی را مفصل توضیح دادیم. برای این که تکرار نشود ولیکن در عین حال اشکال یاد آوری

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایشات مرحوم اصفهانی تمام شد. مرحوم محقق عراقی اشاره نمی‌کند به کلمات مرحوم اصفهانی که روشن باشد دارد به مرحوم اصفهانی اشکال می‌کند ولیکن همان مطالبی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال بر استدلال [چنان که گفته شد کلام مرحوم اصفهانی دو قسمت دارد. قسمت اول تقریب استدلال بود که در ضمن یازده مطلب گذشت. قسمت دوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تکرار مطلب ۶ و ۷ در مطلب ششم مرحوم اصفهانی اصلاح فرمود استدلال به روایات توقف را بنا بر این که «فاء» تعلیل باشد. چون مرحوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به احتمال چهارم دیگر بله؟ احتمال ارشادی [بودن امر]، باید احتمال ارشادی را بگویم. مطلب ۵ بررسی ارشادی بودن امر مطلب پنجم مرحوم اصفهانی بیان

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا نتیجه این شد که آنچه که مرحوم نائینی قدس سره در جواب از اخبار احتیاط فرمودند[۱] یعنی جواب دوم مبتلا به مشکل بود

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته جوابی را که مرحوم نائینی نسبت به اخبار توقف فرمود بیان کردیم. ملخص فرمایش ایشان این شد که تارة حکم می‌شود به توقف

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث به این جا منتهی شد که در روایاتی که این مضمون در آن‌ها هست که قف عند الشبهه فان الوقوف عند الشبهات خیر من الاقتحام

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ملخص وجه سوم برای استدلال به لزوم توقف در شبهات تحریمیه بدویه این شد که چون عقل حکم تنجیزی دارد که احتمال تکلیف و عقاب مورد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین   ادلة القول بالاحتیاط   بحث ما در قول به احتیاط است در مقابل اصولیین که قائل به برائت شدند در شک در تکلیف. اقسام احتیاط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در استدلال به أخبار توقف بود. وجه اول در استدلال را بیان کردیم که مراد از «هلکه» در روایات مفسده باشد و ثابت شد که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین استدلال به روایات رسیدیم به روایات. نسبت به استدلال برای احتیاط در شبهات بدویه غیر مقرونه به علم اجمالی به نصوصی استدلال

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین روش مطالعه کفایه به کمک خداوند تبارک و تعالی و در ظلّ توجّهات ولیّ عصر کفایۀ مرحوم آخوند را شروع می‌کنیم. هر چند خدمت

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین «تذنیب» ذکر الفاضل التونی لأصل البراءه شروطاً اُخر: الأوّل: أن لا یکون إعمال الاصل موجبا لثبوت حکم شرعیّ من جهه أخرى، مثل

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا ما ذکره صاحب المعالم رحمه اللّه و تبعه علیه المحقّق القمّی رحمه اللّه: من تقریب الاستدلال بآیه التثبّت علی ردّ

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الثالث أنّ وجوب الفحص إنّما هو فی إجراء الأصل فی الشبهه الحکمیه الناشئه من عدم النصّ، أو إجمال بعض ألفاظه، أو تعارض

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لنختم الکلام فی الجاهل العامل قبل الفحص بامور: الأوّل‌ هل العبره فی باب المؤاخذه و العدم بموافقه الواقع الذی یعتبر مطابقه العمل له و مخالفته،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فالأوّل، إمّا بدعوى کون القصر مثلا واجبا علی المسافر العالم، و کذا الجهر و الإخفات. و إمّا بمعنی معذوریّه فیه، بمعنی: کون

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لمّا لم یکن لنا سبیل فی المسائل الاجتهادیّه إلى الواقعیّه، فالسّبب و الشّرط و المانع فی حقّنا هی الحقائق الظاهریّه، و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ممّا یؤید إراده المشهور للوجه الأول، دون الأخیر أنّه یلزم حینئذٍ عدم العقاب لا تتنجز فإذا فرض غفله المکلف عند الإستطاعه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین خاتمه فیما یعتبر فی العمل بالأصل و الکلام: تاره فی الاحتیاط، و أخرى فی البراءه: أما الاحتیاط: فالظاهر: أنه لا یعتبر فی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الأمر الرابع لو دار الأمر بین کون شئ شرطا أو مانعا، أو بین کونه جزءا أو کونه زیاده مبطله، ففی التخییر هنا،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أما الکلام فی الشروط: فنقول: إن الأصل فیها ما مر فی الأجزاء: من أن دلیل الشرط إذا لم یکن فیه إطلاق

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و فیه: أولا: أن عدم السقوط محمول على نفس المیسور لا على حکمه، فالمراد به عدم سقوط الفعل المیسور بسبب سقوط المعسور