بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته اشکال سوم مرحوم عراقی بر مرحوم اصفهانی را مفصل توضیح دادیم. برای این که تکرار نشود ولیکن در عین حال اشکال یاد آوری

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایشات مرحوم اصفهانی تمام شد. مرحوم محقق عراقی اشاره نمی‌کند به کلمات مرحوم اصفهانی که روشن باشد دارد به مرحوم اصفهانی اشکال می‌کند ولیکن همان مطالبی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال بر استدلال [چنان که گفته شد کلام مرحوم اصفهانی دو قسمت دارد. قسمت اول تقریب استدلال بود که در ضمن یازده مطلب گذشت. قسمت دوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تکرار مطلب ۶ و ۷ در مطلب ششم مرحوم اصفهانی اصلاح فرمود استدلال به روایات توقف را بنا بر این که «فاء» تعلیل باشد. چون مرحوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین رسیدیم به احتمال چهارم دیگر بله؟ احتمال ارشادی [بودن امر]، باید احتمال ارشادی را بگویم. مطلب ۵ بررسی ارشادی بودن امر مطلب پنجم مرحوم اصفهانی بیان

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا نتیجه این شد که آنچه که مرحوم نائینی قدس سره در جواب از اخبار احتیاط فرمودند[۱] یعنی جواب دوم مبتلا به مشکل بود

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته جوابی را که مرحوم نائینی نسبت به اخبار توقف فرمود بیان کردیم. ملخص فرمایش ایشان این شد که تارة حکم می‌شود به توقف

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث به این جا منتهی شد که در روایاتی که این مضمون در آن‌ها هست که قف عند الشبهه فان الوقوف عند الشبهات خیر من الاقتحام

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ملخص وجه سوم برای استدلال به لزوم توقف در شبهات تحریمیه بدویه این شد که چون عقل حکم تنجیزی دارد که احتمال تکلیف و عقاب مورد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین   ادلة القول بالاحتیاط   بحث ما در قول به احتیاط است در مقابل اصولیین که قائل به برائت شدند در شک در تکلیف. اقسام احتیاط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در استدلال به أخبار توقف بود. وجه اول در استدلال را بیان کردیم که مراد از «هلکه» در روایات مفسده باشد و ثابت شد که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین استدلال به روایات رسیدیم به روایات. نسبت به استدلال برای احتیاط در شبهات بدویه غیر مقرونه به علم اجمالی به نصوصی استدلال

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین روش مطالعه کفایه به کمک خداوند تبارک و تعالی و در ظلّ توجّهات ولیّ عصر کفایۀ مرحوم آخوند را شروع می‌کنیم. هر چند خدمت

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین «تذنیب» ذکر الفاضل التونی لأصل البراءه شروطاً اُخر: الأوّل: أن لا یکون إعمال الاصل موجبا لثبوت حکم شرعیّ من جهه أخرى، مثل

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا ما ذکره صاحب المعالم رحمه اللّه و تبعه علیه المحقّق القمّی رحمه اللّه: من تقریب الاستدلال بآیه التثبّت علی ردّ

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الثالث أنّ وجوب الفحص إنّما هو فی إجراء الأصل فی الشبهه الحکمیه الناشئه من عدم النصّ، أو إجمال بعض ألفاظه، أو تعارض

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لنختم الکلام فی الجاهل العامل قبل الفحص بامور: الأوّل‌ هل العبره فی باب المؤاخذه و العدم بموافقه الواقع الذی یعتبر مطابقه العمل له و مخالفته،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فالأوّل، إمّا بدعوى کون القصر مثلا واجبا علی المسافر العالم، و کذا الجهر و الإخفات. و إمّا بمعنی معذوریّه فیه، بمعنی: کون

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لمّا لم یکن لنا سبیل فی المسائل الاجتهادیّه إلى الواقعیّه، فالسّبب و الشّرط و المانع فی حقّنا هی الحقائق الظاهریّه، و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ممّا یؤید إراده المشهور للوجه الأول، دون الأخیر أنّه یلزم حینئذٍ عدم العقاب لا تتنجز فإذا فرض غفله المکلف عند الإستطاعه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین خاتمه فیما یعتبر فی العمل بالأصل و الکلام: تاره فی الاحتیاط، و أخرى فی البراءه: أما الاحتیاط: فالظاهر: أنه لا یعتبر فی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الأمر الرابع لو دار الأمر بین کون شئ شرطا أو مانعا، أو بین کونه جزءا أو کونه زیاده مبطله، ففی التخییر هنا،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أما الکلام فی الشروط: فنقول: إن الأصل فیها ما مر فی الأجزاء: من أن دلیل الشرط إذا لم یکن فیه إطلاق

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و فیه: أولا: أن عدم السقوط محمول على نفس المیسور لا على حکمه، فالمراد به عدم سقوط الفعل المیسور بسبب سقوط المعسور

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و للقول الثانی: استصحاب وجوب الباقی إذا کان المکلف مسبوقا بالقدره، بناء على أن المستصحب هو مطلق الوجوب، بمعنى لزوم الفعل من

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین هذا کله مع قطع النظر عن القواعد الحاکمه على الأصول و أما بملاحظتها: فمقتضى «لَا تُعَادُ الصَّلَاهُ إِلَّا مِنْ خَمْسَهٍ» و المرسله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ربما یجاب عن حرمه الإبطال و وجوب الإتمام الثابتین بالأصل: بأنهما لا یدلان على صحه العمل، فیجمع بینهما و بین أصاله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و قد یتمسک لإثبات صحه العباده عند الشک فی طرو المانع بقوله تعالى: ﴿وَ لا تُبطِلُوا أعمَالَکُم﴾، فإن حرمه الإبطال إیجاب للمضی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نعم، إن حکم الشارع على بعض الأشیاء بکونه قاطعا للصلاه أو ناقضا، یکشف عن أن لأجزاء الصلاه فی نظر الشارع هیئه إتصالیه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثم الزیاده العمدیه تتصور على وجوه: أحدها: أن یزید جزءا من أجزاء الصلاه بقصد کون الزائد جزءا مستقلا، کما لو اعتقد شرعا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الحاصل: أنّ الأمر الغیریّ بشیء ـ لکونه جزءا ـ و إن انتفى فی حقّ الغافل عنه؛ من حیث انتفاء الأمر بالکلّ

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ینبغی التنبیه على امور متعلّقه بالجزء و الشرط :الأوّل: إذا ثبت جزئیّه شیء و شکّ فی رکنیّته، فهل الأصل کونه رکنا،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لکنّ الإنصاف: عدم خلوّ المذکور عن النظر؛ فإنّه لا بأس بنفی القیود المشکوکه للمأمور به بأدلّه البراءه من العقل و النقل؛

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین المسأله الرابعه: فیما إذا شکّ فی جزئیّه شیء للمأمور به من جهه الشبهه فی الموضوع الخارجیّ؛ کما إذا أمر بمفهوم مبیّن مردّد

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فإن قلت: فأیّ فرق بین وجود هذا المطلق و عدمه؟ و ما المانع من الحکم بالتخییر هنا، کما لو لم یکن مطلق؟

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و بالجمله: فاندفاع هذا التوهّم غیر خفیّ بأدنى التفات، فلنرجع إلى المقصود، و نقول: إذا عرفت أنّ ألفاظ العبادات على القول بوضعها

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا ما ذکره بعض متأخّری المتأخّرین: من الثمره بین القول بوضع ألفاظ العبادات للصحیح و بین وضعها للأعمّ، فغرضه بیان الثمره

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین المسأله الثانیه: ما إذا کان الشکّ فی الجزئیّه ناشئا من إجمال الدلیل. کما إذا علّق الوجوب فی الدلیل اللفظی بلفظ مردّد ـ بأحد أسباب الإجمال ـ

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و اعلم: أنّ هنا اصولا ربما یتمسّک بها على المختار: منها: أصاله عدم وجوب الأکثر. و قد عرفت سابقا حالها. و منها:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و مما ذکرنا یظهر: حکومه هذه الأخبار علی إستصحاب الإشتغال علی تقدیر القول بالأصل المثبت أیضا کما أشرنا إلیه سابقاً، لأنّه إذا أخبر الشارع بعدم المؤاخذه

اما امر دوم که اگر حکم ارشادی شد، امر ارشادی شد دیگر دلالت بر وجوب نمی‌کند. چرا؟ (أخبار است) أخبار باشد (لغویت پیش می‌آید) نه حالا من همان که در سینه شما جُل جُل مِنه بیرون می‌اندازم. ببینید یک جا برای شما توضیح می‌دهم، این چیز‌هایی که اصرار دارم مطالب اساسی است این را دورش

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و البحث في اعتباره و عدمه يتوقف علی ذكر ثلاثة أمور: الأول: الوجوه التي استدل بها علی اعتباره. الثاني: الوجوه التي استدل بها علی تضعيفه. الثالث:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکالی که شده بود بر استصحاب عدم مجعول مثل استصحاب عدم حرمت شرب توتون این بود که با وجود قبح عقاب بلابیان نوبت به استصحاب نمی‌رسد.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین برای وثاقت خالد بن جریر وجوهی ذکر شده: یک کلام کشی نسبت به خالد بن جریر بجلی: «محمد بن مسعود قال‏ سألت علي بن الحسن عن

و  أما علی بن محمد بن قتیبه فقد استدل علی توثیقه بوجوه: الأول: کلام النجاشی، حیث قال فی ترجمته: علی بن محمد بن قتیبه النیشابوری، علیه اعتمد أبو عمرو الکشی فی کتاب الرجال… إلخ. و أشکل علیه بعض الأعلام قال فی معجم رجاله: بأن النجاشی ذکر فی ترجمه الکشی أنه یروی عن الضعفاء کثیرا. و

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین منشأ هذا الاصطلاح والبحث عنه عبارة الكشي في ثلاثة مواضع: أ) في تسمية الفقهاء من أصحاب أبي جعفر و أبي عبدالله>. قال الكشي: اجتمعت العصابه علی

ببینید روایات همه اش مطلب دارد این روایات از معدن طاهر و مطهر بیرون آمده چیزی که طاهر و مطهر است اگر شما در ظرف کثیف بریزید خودش را نشان نمی‌دهد اما اگر در ظرف طاهر بریزید خودش را نشان می‌‌دهد، هر مقدار که تقوا بیشتر باشد آیات قرآن و روایات بیشتر خودشان را نشان

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در اثبات برائت بود با تمسک به استصحاب عدم مجعول. طریقه استصحاب عدم جعل را تمام کردیم، بحث در تمسک به استصحاب عدم حرمت شرب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در استدلال بر برائت بود به استصحاب. گفتیم برای استدلال به استصحاب دو تقریب هست: یکی استصحاب عدم جعل و یکی استصحاب عدم مجعول. بحث

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین چهارشنبه است گفتند که قضیه [توسل به] حضرت علی اصغر علیه السلام را بگویم؛ خیلی دقت کنید مرحوم آقای یثربی بود منبری؛

این خطبه را که هر روز می خوانیم (الحمد لله رب العالمین..) باید همه قصد انشاء داشته باشند. واقعا الحمد الله رب العالمین که ما را موفّق داشته است، به این بحث خب ممکن بود ما هم به راههای دیگر بیفتیم، این همه مشاغل در عالم هست، اینها هم همه اینطور نیست که شما فکر

این آقایانی که تشریف می آورند و سلام می کنند، نیّتشان چون جمع است یکی بالأخره حتما جواب بدهد. آخر مشکلش این است که گناهش تقسیم نمی شود، به هر کسی یک گناه مستقل می دهند، علی ای حال یکی از آقایون جواب را بدهد که تکلیف از بقیّه ساقط بشود. خدا بیامرزد مرحوم ادیب

مرحوم آقای یثربی بود منبری؛ سید بود چند سال پیش فوت کرد، خود ایشان برای ما نقل کرد، می‌گفت چهار نفر از بزرگان بودند که این‌ها در بحث خصوصی حاج شیخ عبد الکریم حائری شرکت می‌کردند، این چهار نفر یکی آیت الله شیخ ابراهیم جبل عاملی بود یک آیت الله کبیر بود، یکی آیت الله

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال سومی که مطرح شده بود این بود که استصحاب عدم ازلی جعل الزام مثل حرمت شرب توتون معارض است با استصحاب عدم جعل اباحه و

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به اشکالی که والد معظم بر جواب حلی که مرحوم آقای خوئی داشتند. اصل اشکال این بود که استصحاب عدم جعل حرمت شرب

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به اشکالات مرحوم آقای خوئی قدس سره. اشکال عبارت از این بود که استصحاب عدم ازلی جعل حرمت، که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در استدلال به استصحاب عدم ازلی بود برای اثبات برائت. خلاصه‌ای از آنچه که در سابق گفتیم تکرار می‌کنیم که در این تکرار فائده هم

شکر الله سعیه خدا بیامرزد ایشان [مرحوم آقای خوئی] را خیلی آدم شریفی بود؛ یادم هست من در مسجد خضرا غروب‌ها درس ادبیات می‌گرفتم یعنی روز‌ها دبیرستان می‌رفتم، غروب‌ها در مسجد خضرا یک آقایی به ما ادبیات درس می‌داد چون همراه با درس، به حساب جدید، ادبیات را هم شروع کردیم چون خود آن هم

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و منها: أنّ أخبار البراءه أخصّ؛ لاختصاصها بمجهول الحلّیه و الحرمه، و أخبار التوقّف تشمل کلّ شبهه، فتخصّص بأخبار البراءه. تبیین وجه پنجم و

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أما الدلیل النقلی: فهو الأخبار الدالّه علی البرائه، الواضحه سنداً و دلالهً؛ و لذا عوّل علیها فی المسأله من جعل مقتضی العقل فیها

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ بما ذکرنا فی منع جریان الدلیل العقلی المتقدم فی المتباینین فی ما نحن فیه تقدر علی منع سایر ما یُتمسک به

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فإن قلت: إنّ ما ذکر فی وجوب الاحتیاط فی المتباینین بعینه موجود هنا، و هو أنّ المقتضی ـ و هو تعلّق الوجوب

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نا على ذلک: حکم العقل و ما ورد من النقل. أما العقل: فلاستقلاله بقبح مؤاخذه من کلف بمرکب لم یعلم من أجزائه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا ترکه فلیس فیه إلا التجرّی بارتکاب ما یحتمل أن یکون مبغوضا للمولی، و لا دلیل علی حرمه التجرّی علی هذا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین لرابعُ، نسب الوحید البهبهانی قدسّ سرّه إلی الأخباریین مذاهب أربعه فی ما لا نصّ فیه التوقّف و الأحتیاط و الحرمه الظاهریه و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین لثالث: هل أنّ أوامر الاحتیاط للاستحباب أو للإرشاد؟ لا إشکال فی رجحان الاحتیاط عقلا و نقلا، کما یستفاد من الأخبار المذکوره و

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نعم قد یُظنّ من عدم وجدان الدلیل بعدم لعموم البلوی به لا بمجرّده. بل مع ظنّ عدم المانع عن نشره فی أوّل الأمر من

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ینبغی التنبیه على امور: الاوّل: أنّ المحکیّ عن‌ المحقّق‌ التفصیل‌ فی اعتبار أصل البراءه بین ما یعمّ به البلوى و غیره،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الجواب: أوّلا: یا عبارت ما دارد: أقول اوّلاً منع تعلّق تکلیف غیر القادر على تحصیل العلم إلاّ بما أدّى إلیه الطرق

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا العقل، فتقریره بوجهین. أحدهما: أنّا نعلم إجمالا قبل مراجعه الأدله الشرعیه بمحرّمات کثیره یجب بمقتضی قوله تعالی: فما نهاکم عنه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الجواب عنه: ما ذکرنا سابقا، من أنّ الأمر بالاجتناب عن الشبهه إرشادیّ للتحرّ عن المضرّه المحتمله فیها. خلاصه استدلال به روایات

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین هذا، و الذی یقتضیه دقیق النظر: أنّ الأمر المذکور بالاحتیاط لخصوص الطلب الغیر الإلزامیّ؛ لأنّ المقصود منه بیان أعلى مراتب الاحتیاط، لا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا عن الموثّقه: فبأنّ ظاهرها الاستحباب، و الظاهر أنّ مراده الاحتیاط من حیث الشبهه الموضوعیه ـ لاحتمال عدم استتار القرص و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الجواب: أمّا عن الصحیحه: فبعدم الدلاله؛ لأنّ المشار إلیه فی قوله علیه‌ السلام: «بمثل هذا» إمّا نفس واقعه الصید، و إمّا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین هذا کلّه مضافاً إلی دوران الأمر فی هذه الأخبار بین حملها علی ما ذکرنا و بین ارتکاب التخصیص فیها بإخراج الشبهه الوجوبیه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الجواب: أنّ بعض هذه الأخبار مختصّ بما إذا کان المضیّ فی الشبهه اقتحاما فی الهلکه، و لا یکون ذلک إلّا مع

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و توهّم‌ ظهور هذا الخبر المستفیض فی الاستحباب، مدفوع بملاحظه: أنّ الاقتحام فی الهلکه لا خیر فیه أصلا، مع أنّ جعله تعلیلا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین احتجّ للقول الثانی، و هو وجوب الکفّ عمّا یحتمل الحرمه بالأدلّه الثلاثه، فمن الکتاب طائفتان إحداهما ما دلّ علی النهی عن القول

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و قد یستدلّ على البراءه بوجوه غیر ناهضه، منها: استصحاب البراءه المتیقّنه حال الصغر أو الجنون و فیه: أنّ الاستدلال مبنیّ على

          بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین المقصد الثالث من مقاصد الکتاب فی الشک بحثی را که شروع می کنیم قسمت سوّم کتاب فرائد الأصول مشهور به رسائل

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا نتیجه این شد که استصحاب برائت یا عدم تکلیف در حال صغر جاری نیست به جهت اشکالاتی که داشت و اشکال اخیر از

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جلسه گذشته بیان شد که جریان استصحاب بلا فائده نیست بلکه بر آن فائده مترتب است چون با جریان استصحاب، اخبار