بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نتیجه فرمایش مرحوم اصفهانی قدس سره این شد که اخبار من بلغ ظهورش در این که ثواب مترتب بر ذات عمل است تمام است، انما الکلام […]

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ادامه مطلب ۶. اشکال بر مرحوم نائینی مطلب ششم مرحوم اصفهانی قدس سره این بود که وجهی که مرحوم نائینی فرمودند برای عدم حمل مطلق بر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نتیجه فرمایش مرحوم اصفهانی این شد که اخبار من بلغ ظهور دارد در این که ثواب مترتب بر ذات عمل است و ترتب ثواب بر ذات

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ان قلتی که مرحوم نائینی مطرح فرمودند در فوائد الاصول این بود که نسبت بین ادله اعتبار وثاقت برای اثبات احکام شرعیه و بین اخبار من

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نظریه مرحوم نائینی قدس سره در اجود التقریرات را بیان کردیم و نظر ایشان این شد که مفاد اخبار من بلغ اثبات استحباب نفسی است برای

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث ما در اخبار من بلغ بود. گفتیم که چند احتمال در اخبار من بلغ هست: یک احتمال این بود که مفاد اخبار من بلغ اسقاط

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود که تقیید عمل به داعی اتیان عمل به امر متعلق به آن عمل محال است لذا مرحوم آخوند قدس سره فرمود داعی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یک روایتی می‌خوانم برای ماه شعبان و ماه رمضان مفید است: «عده من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن خالد عن یحیى بن إبراهیم بن أبی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در اشکالات ثبوتی بود که وارد شده بر این که مفاد ادله اخبار من بلغ اتیان عمل باشد به داعی بلوغ ثواب بر آن به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین خلاصه آنچه از بحث گذشت سلسله بحث را مجددا توضیح بدهم که روشن بشود چه مسیری را داریم طی می‌کنیم. بحث ما در اخبار من بلغ

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث ما در این بود که نسبت به شبهه وجوبیه بالنسبه به عمل عبادی چگونه در شبهات وجوبیه ما قصد تقرب کنیم و عمل مشکوک الوجوب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مسأله نهم اذا افلس المستأجر مسئله‌ای را که وارد شدیم این بود: «إذا أفلس المستأجر بالأجره» اگر شخص عینی را اجاره داد به مستأجر و اجرت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یک قسمت کمی از فرمایش مرحوم اصفهانی باقی مانده که آن را بیان می‌کنیم بعد با توجه به آنچه که از فرمایشات مرحوم اصفهانی ذکر شد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین امر ۴. بررسی احتمالات در اخبار من بلغ حالا وارد می‌شویم در تک تک احتمالات. احتمال ۱. اسقاط شرایط حجیت در مستحبات احتمال اول این بود

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تنبیه سوم اخبار من بلغ تنبیه سوم مربوط به اخبار من بلغ هست. در این جا اموری را باید توجه داشت: امر ۱. وجه طرح این

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به روایت دوم از طایفه اول یعنی طائفه‌ای که متضمن طلب متعلق به احتیاط بود. صحیحه عبد الرحمن بن حجاج صحیحه عبد الرحمن

طایفه سوم خطبه امیر المؤمنین صلوات الله علیه بود که آدم گاهی وقت‌ها هم اسم امیر المؤمنین را که می‌برد فکر می‌کند واقعا چه ظلمی حضرت متحمل شد، واقعا چه ظلمی متحمل شد! من گاهی وقت‌ها فکر می‌کنم، می‌دانید که کل ما سوی الله یعنی عالم خلقت در نزد معصوم این طور است که معصوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بنا شد فرمایشات مرحوم نراقی را در مستند بیان کنیم. بیان فرمایش مرحوم نراقی وجه این که فرمایشات ایشان را می‌خواهیم بیان کنیم این است که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث نسبت به کسی که مصدود از وقوفین بود تمام شد. ۳. مصدود از طواف و سعی حالا بحث نسبت به کسی است که بعد از

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اگر به خاطرتان باشد بحث نسبت به روایتی بود که در این روایت حکم شده بود در مورد مصدود به انجام اعمال عمره مفرده. من روایت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در کسی بود که مصدود شده از موقفین. این جا گفتیم که وظیفه او طبق نص صحیح عبارت است از ذبح، «یذبح‏ حیث‏ صد»،[۱] و

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین احکام مصدود و محصور کلام در مصدود از حج بود. مقدمه یادآوری مباحث گذشته قبل از بیان حکم مصدود از حج اگر به خاطرتان باشد اقسام

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در حصول عیب بود بعد العقد قبل القبض در جایی که اجرت شخصیه باشد کلیه نباشد، در این جا فرمود جای تمسک به لا ضرر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرعی را که وارد می‌شویم مربوط به این است که اگر عیبی در اجرت پیدا شود بعد العقد قبل القبض، حکم آن چیست؟ این جا هم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین چند مطلب را نسبت به درس گذشته تذکر بدهیم. یکی آن مسئله‌ای که در منهاج تذکر دادند، مسئله این است؛ «الخامس خیار التأخیر: إطلاق العقد یقتضی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ملخص فرمایش مرحوم صاحب جواهر قدس سره با جمعی که از فرمایشات ایشان در باب بیع سلف و سلم و ما نحن فیه کردیم این شد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث دیروز گفتیم که یا فسخ عقد است که فسخ عقد خودش دو صورت پیدا کرد و یا فسخ وفا است به اخبار عیب. فسخ

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم اصفهانی قدس سره بود؛ فرمایش ایشان به این جا منتهی شد که اگر چه مورد بیع کلی است یا اجرت در باب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یادآوری انحاء اخذ قید در متعلق نسبت به این که متعلق بیع یا متعلق اجرت شخصی باشد یا کلی باشد، گفتند این را یک توضیحی بدهم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام مرحوم اصفهانی را طرح می‌کردیم. ادامه کلام مرحوم اصفهانی ایشان نسبت به عیبی که در اجرت باشد ابتدا دو صورت فرمود: تاره اجرت کلی است؛

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نتیجه فرمایش مرحوم آقای خوئی قدس سره[۱] و صاحب عروه[۲] این شد که اگر عیبی بعد العقد قبل القبض در عین مستأجره پیدا شود مورد خیار

این را من گفتم خدمتتان؛ من یک وقتی دچار میگرن بودم درد سر بدی است وقتی می‌گیرد… ما بیست و چهار ساعته بودیم تا بیست و چهار ساعت مبتلا بودیم حالا الحمد لله برطرف شده، هیچ دوایی هم ندارد من معمولا وقتی که این سر درد سراغم می‌آمد یا مشغول به حاشیه اصفهانی می‌شدم یا

بحث اول در مورد فسخ عقد است که آیا این جا مورد فسخ عقد هست یا مورد فسخ عقد نیست. خود فسخ عقد در ما نحن فیه دو مبنا برای آن هست. به چه حساب بتواند فسخ کند با این که بیع روی کلی بوده.مبنای اول استقرار البیع است…[مرحوم اصفهانی] خیلی دقیق بحث کرده واقعا!

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکالات والد معظم بر مرحوم عراقی والد معظم نسبت به فرمایشات مرحوم عراقی اشکالاتی دارند؛ اشکال ۱. عدم صحه قیاس أمر به احتیاط به أمر به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مرحوم عراقی نسبت به اخبار سه طائفه فرمود:[۱] طایفه اول طائفه‌ای بود که مشتمل بر امر به احتیاط بود؛ مثل «أخوک دینک فاحتط لدینک»[۲] فرمود این

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در این جا این سه چهار مطلب مطالبی است که فی الجمله از آنچه که گفتیم روشن می‌شود. البته با توجه به سایر مباحثی که در

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایشات مرحوم عراقی را ذکر کردیم و اشکالات والد معظم را بر مرحوم عراقی. اشکال اول را تأمل داشتیم. اشکال بعد هم که لازم می‌آید عبادت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین عبارت همان عنوان بصری را می‌خوانم این جلسه، شرح آن را می‌گذارم برای جلسه بعد. تا این جا خواندیم: «قلت یا أبا عبد الله أوصنی فقال

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تکرار تأمل دوم در قسمت دوم کلام والد معظم نسبت به تأمل اولی که در اشکال لغویت والد معظم بر مرحوم نائینی داشتیم همان طور است

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تکرار تأمل چهارم تأمل چهارمی که نسبت به فرمایشات والد معظم[۱] مد ظله العالی هست این است که با توجه به آنچه که بیان کردیم نتیجه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکالات والد معظم را بیان کردیم؛ چون بعضی گفتند بعضی قسمت‌ها [را] متوجه نشدیم، عبارت را می‌خوانم که هرجای آن اشکالی هست توضیح بدهیم. اشکال مرحوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: جمع بین روایات علی صحه السند را بفرمایید) اگر کسی کار کرده بگوید. (طائفه دوم و سوم به هم برمی‌گردد چون لیس تامه و ناقصه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قبل از این که بحث کیفیت امر به احتیاط را ادامه بدهیم نسبت به تنبیه اول که مربوط به تذکیه بود دو مطلب باقی مانده: یک

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا به حال اشکال تصحیح عبادت را به امر به احتیاط از مرحوم شیخ قدس سره نقل کردیم و جواب‌هایی که از این اشکال داده شد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین از روایت عنوان بصری تا این جا را خواندیم که «إذا فوض العبد تدبیر نفسه‏ على‏ مدبره‏ هان علیه مصائب‏ الدنیا» چرا «هان علیه مصائب‏ الدنیا؟»

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جلسه گذشته مقدمه بحث را گفتیم و عبارت از این بود که معیار در دور این است که موقوف و موقوف علیه به دو وجود

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: در بحث روایت أمالی مرحوم آقای خوئی جواب دادند که امر به احتیاط امر ارشادی است، والد معظم اشکال کردند و اشکال ایشان این بود

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در امکان احتیاط بود نسبت به عبادات در جایی که شبهه بدویه باشد؛ مثلا نمی‌دانیم که آیا دعا عند رؤیه الهلال واجب است یا واجب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تنبیه اول تمام شد. سعی کنید ان‌شاءالله هر کدام یک خلاصه‌ای از تنبیه اول بنویسید چون مفصل بود. بعد روز آینده، شنبه چون یکی دو روز

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جلسه گذشته حاصل تفصیلی که ذکر شد این بود که بنا بر این که تذکیه اسم مسبب باشد ما باید تفصیل بدهیم بین این که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین داشتیم روایت عنوان بصری را می‌خواندیم. تا به این جا رسیدیم که «و لا یدبر العبد لنفسه تدبیرا و جمله اشتغاله فیما أمره الله تعالى به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث ما در صور شبهه موضوعیه بود. صورت اول این بود که این لحم خارجی که در این جا هست نمی‌دانیم آیا لحم غنم است یا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نتیجه بحث گذشته در فرق بین شک در شرطیت و شک در مانعیت این شد: نتیجه بحث را می‌خواهم بیان کنم، گفتیم اگر تذکیه اسم برای

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یک دو صورت باقی مانده آن دو صورت را بحث کنیم. بحث منتهی شد به این که شک در غیر قابلیت باشد. اگر شک در تذکیه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تتمه اشکال سوم والد معظم بر مرحوم اصفهانی[۱] نسبت به روایت «ذکاه الذبح»[۲] که «ذکاه الذابح» هم بود من بعد دیدم که در دوره قبل بعضی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به فرمایش مرحوم اصفهانی یک اشکال را بیان کردیم که این جا تمسک به اجماع بلا وجه است چون اجماع مدرکی است. تأمل دوم در

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در کلام مرحوم اصفهانی قدس سره بود. عیب را هم ایشان دو قسمت کرد: یکی عیبی که موجب نقص نمی‌شود. این بحثش تمام شد.[۱] مطلب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در فرمایشات مرحوم اصفهانی است. ادامه مقدمه در طرق اثبات خیار عیب و ثمره آن مقدمهً در بحث دیروز گفتیم که ثبوت خیار به سبب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ادامه اشکال مرحوم آقای خوئی بر اطلاق عروه بحث منتهی شد به موارد تبعض صفقه به سبب عیب. مثل این که یک منزلی دارای اتاق‌های متعدد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود که اگر نقصی در عین مستأجره باشد حکم چیست؟ مسئله گفتیم دو صورت دارد: تاره نقص موجب نقصی در خود منفعت می‌شود.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این مسئله بود که اگر در عین مستأجره عیبی باشد دو صورت دارد: تاره این عیب موجب نقصی در منفعت می‌شود و آن طوری

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به وجه منافاتی را که مرحوم اصفهانی نقل فرمودند و جواب دادند چون فرمود برای بطلان لا وجه الا دو وجه. ادامه اشکال

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین سه نظر را در مسئله بیان کردیم: یکی نظر مرحوم آقای خوئی قدس سره بود که اجاره نسبت به این مقدار از زمانی که عبد برای

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بنا شد که آن قسمت آخر فرمایش مرحوم اصفهانی را هم بیان کنیم که دیگر چیزی ناقص نماند. مرحوم اصفهانی فرمود که تأمین نفقه این عبد

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم اصفهانی قدس سره بود؛ ایشان فرمود بحث در دو مقام است: یک مقام بحث نسبت به صحت و فساد عتق و اجاره

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اقوال در وجود عام دال بر قابلیت تذکیه نسبت به وجود عام دو نظر در مسئله هست: یک نظر این است که ما عام دال بر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین وجه صحیح جاری نشدن استصحاب عدم قابلیت بحثی را که وارد می‌شویم نسبت به این است که اساسا در قابلیت تذکیه اصل در چه صوری جاری

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قضیه‌ای حضرت علی اصغر علیه السلام؛ حضور شما عرض کنم که یک مرحوم آقای سید یثربی بود منبری بود در قم که منبر خیلی خوبی می‌رفت

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به بحث دیروز یک تذکری دادند؛ این «ذکاه الذبح»[۱] که نسخه «ذکاه الذابح» باشد در مجامیع روایی موجود نیست، در کتب حدیثی موجود نیست ولیکن

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته به این جا رسیدیم که والد معظم مد ظله العالی با استفاده از روایات متعدد این طور فرمودند که تذکیه و ذکات به

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین طائفه اولی از روایات را خواندیم؛ ما الان درصدد این هستیم که اثبات کنیم تذکیه اسم سبب است همان طور که مرحوم نائینی فرمود نه این

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مرحوم نائینی اگر به خاطرتان باشد نظرشان این شد که تذکیه اسم برای سبب است.[۱] مرحوم اصفهانی قدس سره بر مرحوم نائینی اشکال کردند و استدلال

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در فرمایشات مرحوم اصفهانی قدس سره بود. حاشیه بعدی که مرحوم اصفهانی وارد می‌شوند مشتمل بر مطالب مهمی است، فهرست بعضی از آن‌ها را که

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین از روایت عنوان بصری رسیدیم به این فقره: «قلت یا أبا عبد الله ما حقیقه العبودیه ـ قال ثلاثه أشیاء أن لا یرى العبد لنفسه فیما

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته گفتیم که اگر تذکیه و آنچه که مقابل تذکیه هست تقابل‌شان، تقابل ایجاب و سلب باشد این عدمی که به نحو سلب مقابل

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته گفتیم که اگر تقابل بین مذکی و مقابل مذکی تقابل ایجاب و سلب باشد استصحاب عدم تذکیه جاری است. چون در حال حیات

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در درس گذشته انواع تقابل را شناختیم؛ تقابل تضاد، عدم و ملکه، سلب و ایجاب و متضائفان. حکم اصل عدم تذکیه بسته به نوع تقابل مرحوم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به فرمایش مرحوم عراقی قدس سره که فرمود استصحاب عدم قابلیت جاری نیست. یک اشکال در درس گذشته بیان کردیم. اشکال ۲. اشکال به فقدان

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بیان فرمایش مرحوم اصفهانی مرحوم اصفهانی قدس سره می‌فرماید بحث در دو مقام است: یک بحث در صحت و فساد اجاره و عتق است و یک

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایش مرحوم آقای خوئی را در جلسه گذشته بیان کردیم. مرحوم شهید هم در مسالک گفتیم که ان‌شاءالله مراجعه کنید و مرحوم صاحب حدائق را، دیگر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث به این جا منتهی شد که اگر این عبدی که اجاره داده شده به مدتی مثلا دو سال و قبل از انقضاء مدت اجاره از

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در صورتی بود که شخصی عبد یا أمه خود را اجاره دهد برای مدتی مثلا دو سال، قبل از انقضاء مدت آن عبد را آزادش

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تتمه اجاره اموال صبی در مسئله چهارم نسبت به مسئله چهارم[۱] که ولی اجاره دهد ملک طفل را به مدت زائد بر زمان بلوغ مرحوم آقای

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث در این بود که شخص ولی، املاک مولی علیه و طفل را می‌تواند اجاره بدهد حتی نسبت به مازاد از زمان بلوغ خودش، بلوغ طفل

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به اجاره ولی بالنسبه به صبی گفتیم بحث در دو مقام است: یکی اجاره اموال او و یکی اجاره خود او. بحث در اجاره اموال

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین (سؤال: این که شخصی اجیر شود و منفعت آن به نحو شخصی باشد یا به نحو نوعی، این را متوجه نشدیم) ‌ما زید را اجیر می‌کنیم

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به بحث دیروز که در عبارت تقریر مرحوم آقای خوئی هست تعبیر به بطلان و انفساخ هر دو با هم شده تذکر دادند که در

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایشات مرحوم اصفهانی را بیان کردیم و تمام شد. یک تکه از عبارت ایشان مانده می‌خوانم. می‌فرماید: «و إنما تعرضت لهذا المقدار تنبیها على أن احتمال

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم اصفهانی قدس سره بود. ایشان در صدد بیان وجه بود برای این که اگر بطن اول اجاره دهد به مدتی بیشتر از

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا آنچه که مورد بحث قرار گرفت این بود که اگر بطن اول عین موقوفه را اجاره دهد، نفوذ این اجاره تا زمان حیات

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته معلوم شد که اجاره به موت مالک یا موت مستأجر باطل نمی‌شود. فرع ۲. بطلان اجاره وقف به موت بطن موجر حالا مواردی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در بحث گذشته گفتیم که مرحوم اصفهانی قدس سره ـ چون آن قدری که من دیدم کسی که تفصیل داده و شرح داده [مرحوم اصفهانی است.]

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن فالإنصاف: أنّ الرجوع إلى أهل اللغه مع عدم اجتماع شروط الشهاده: إمّا فی مقامات یحصل العلم بالمستعمل فیه من مجرّد ذکر لغویّ واحد أو أزید

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و بإزاء التفصیل المذکور تفصیل آخر ضعیف، و هو: أنّ احتمال‏ إراده خلاف مقتضى اللفظ إن حصل من أماره غیر معتبره، فلا یصحّ رفع الید

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ إنّک قد عرفت: أنّ مناط الحجّیه و الاعتبار فی دلاله الألفاظ هو الظهور العرفیّ، و هو کون الکلام بحیث یحمل عرفا على ذلک المعنى و

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و ممّا ذکرنا تعرف النظر فیما ذکره المحقّق القمّی رحمه اللّه- بعد ما ذکر من عدم حجّیه ظواهر الکتاب بالنسبه إلینا بالخصوص- بقوله: فإن قلت:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن الثانی: دلاله مرفوعه زراره، و مقبوله ابن حنظله على ذلک: ففی الاولى: «قال زراره: قلت: جعلت فداک، یأتی عنکم الخبران أو[۱] الحدیثان المتعارضان، فبأیّهما نعمل؟

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن لکن لیعلم: أنّ معنى قبول نقل التواتر مثل الإخبار بتواتر موت زید مثلا، یتصوّر على وجهین: الأوّل: الحکم بثبوت الخبر المدّعى تواتره أعنی موت زید،

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و بالجمله: الإنصاف[۱]– بعد التأمّل و ترک المسامحه بإبراز المظنون بصوره القطع کما هو متعارف محصّلی عصرنا- أنّ اتّفاق من یمکن تحصیل فتاواهم على أمر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن فإذا لوحظ جمیع ما ذکر، و عرف الموافق و المخالف إن وجد، فلیفرض المظنون منه کالمعلوم؛ لثبوت حجّیته بالدلیل العلمیّ و لو بوسائط. ثمّ لینظر:

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن الثالثه: حصول استکشاف الحجّه المعتبره من ذلک السبب. و وجهه: أنّ السبب المنقول بعد حجّیّته، کالمحصّل فی ما یستکشف منه و الاعتماد علیه و قبوله

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن لکن من المعلوم أنّ مبناه و مبنى غیره لیس على الکشف الذی یدّعیه جهّال الصوفیّه، و لا على الوجه الأخیر الذی إن وجد فی الأحکام

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن نعم، لو کانت الفتاوى المنقوله إجمالا بلفظ «الإجماع» على تقدیر ثبوتها لنا بالوجدان، ممّا لا یکون بنفسها أو بضمیمه أمارات أخر مستلزمه عاده للقطع بقول

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و حاصل الکلام من أوّل ما ذکرنا إلى هنا: أنّ الناقل للإجماع إن احتمل فی حقّه تتبّع فتاوى من ادّعى اتّفاقهم حتّى الإمام الذی هو

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و أوضح حالا فی عدم جواز الاعتماد: ما ادّعاه الحلّی من الإجماع‏ على وجوب فطره الزوجه و لو کانت ناشزه على الزوج‏، و ردّه المحقّق

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن و من الثانی‏: ما عن المفید فی فصوله، حیث إنّه سئل عن الدلیل على أنّ المطلّقه ثلاثا فی مجلس واحد یقع منها واحده؟ فقال: الدلاله

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن الثالث: أن یستفید اتّفاق الکلّ على الفتوى من اتّفاقهم على العمل بالأصل عند عدم الدلیل‏، أو بعموم دلیل عند عدم وجدان المخصّص، أو بخبر معتبر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن ثمّ اورد على ذلک: بأنّه یلزم من ذلک الرجوع إلى المجتهد؛ لأنّه و إن لم یرجع إلى الحسّ فی نفس الأحکام إلّا أنّه رجع فی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن إذا عرفت أنّ مستند خبر المخبر بالإجماع المتضمّن للإخبار من الإمام علیه السّلام لا یخلو من الامور الثلاثه المتقدّمه، و هی: السماع عن الإمام علیه

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تا این جا پنج مطلب از مرحوم عراقی ذکر کردیم. مطلب ۶. حقیقت تذکیه مطلب ششم راجع به حقیقت تذکیه است که حقیقت تذکیه چیست. نظر

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم عراقی بود. مرحوم عراقی [فرمود] بنا بر احتمال دوم ـ که تذکیه عبارت باشد از افعال خمسه و قابلیت حیوان للتذکیه خارج

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به فرمایشات مرحوم نائینی مقدماتی که برای فهم نظریات ایشان لازم بود بیان کردیم، فرمایشات ایشان را هم بیان کردیم. خلاصه نظر ایشان در باب

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم نائینی قدس سره بود. مقدماتی را ذکر کردیم. امر ۲. اقوال در ماهیت تذکیه مطلب منتهی شد به امر دوم که در

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین همان روایت عنوان بصری را بنا بود بخوانیم. روایت عنوان بصری یک شرح دارد، یک ترجمه دارد ما ترجمه را می‌گوییم شرح آن یک فرصت علی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فدعوى مشارکته للسیّد قدّس سرّه فی استکشاف قول الإمام علیه السّلام من تتبّع أقوال الامّه و اختصاصه بطریق آخر مبنیّ على قاعده «وجوب‏ اللطف»، غیر ثابته

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فدعوى مشارکته للسیّد قدّس سرّه فی استکشاف قول الإمام علیه السّلام من تتبّع أقوال الامّه و اختصاصه بطریق آخر مبنیّ على قاعده «وجوب‏ اللطف»، غیر ثابته

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین إذا عرفت ما ذکرنا، فنقول: إنّ الحاکی للاتّفاق قد ینقل الإجماع بقول مطلق، أو مضافا إلى المسلمین، أو الشیعه، أو أهل الحقّ، أو غیر ذلک ممّا

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و على أیّ تقدیر: فظاهر إطلاقهم إراده دخول قول الإمام علیه السّلام فی أقوال المجمعین بحیث یکون دلالته علیه بالتضمّن، فیکون الإخبار عن الإجماع إخبارا عن

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الأمر الثانی: أنّ الإجماع فی مصطلح الخاصّه، بل العامّه- الذین هم الأصل له و هو الأصل لهم- هو : اتّفاق جمیع العلماء فی عصر؛ کما ینادی

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین متن فإن قلت: إنّ مجرّد دلاله الآیه على ما ذکر لا یوجب قبول‏ الخبر؛ لبقاء احتمال خطأ العادل فیما أخبر و إن لم یتعمّد الکذب، فیجب