بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فإن قلت: هب أنه لیس داخلا تحت الاستصحاب المذکور، لکن نقول: قد ثبت بالإجماع وجوب شئ على المتغوط فی الواقع، و هو مردد بین […]

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الثانی مثل: ما إذا ثبت رطوبه ثوب فی زمان، ففی ما بعد ذلک الزمان یجب الحکم برطوبته ما لم یعلم الجفاف. تحریر محل

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ثانیا: أن رفع الید عن أحکام الیقین عند الشک فی بقائه و ارتفاعه لا یعقل إلا أن یکون مسببا عن نفس الشک، لأن

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین حجه القول العاشر ما حکی عن المحقق السبزواری فی الذخیره، فإنه استدل على نجاسه الماء الکثیر المطلق الذی سلب عنه الإطلاق ـ بممازجته مع

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثم إن نسبه القول المذکور إلى المحقق (قدس سره) مبنی على أن مراده من دلیل الحکم فی کلامه ـ بقرینه تمثیله بعقد النکاح فی

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین هذا، و على کل حال، فلو فرض کون الغزالی مفصلا فی المسأله بین ثبوت المستصحب بالإجماع و ثبوته بغیره، فیظهر رده مما ظهر من

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین در جریان استصحاب دو مبنا بود. یک مبنا این بود که منحصرا مستصحب یا باید حکم شرعی باشد یا موضوع حکم شرعی

        اما بحثی را که میخواهیم شروع کنیم قسمت استصحاب کتاب رسائل مرحوم شیخ انصاری(قدس سره) است. قبل از شروع در بحث، روش کار کردن بر روی این کتاب را عرض کنیم: روش اول: مطالعه کتب قبل از رسائل بهترین روش برای اینکه بخواهید استفاده کامل ببرید این است که در ابتدا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین حجه القول الثامن و جوابها یظهر بعد بیانه و توضیح القول فیه. فنقول: قد نسب جماعه إلى الغزالی القول بحجیه الاستصحاب و

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثم اعلم: أنه بقی هنا شبهه أخرى فی منع جریان الاستصحاب فی الأحکام التکلیفیه مطلقا، و هی: أن الموضوع للحکم التکلیفی لیس

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قوله و کذا الکلام فى الشرط و المانع الخ لم اعرف المراد من الحاق الشرط و المانع بالسبب، فان شیئا من الاقسام

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قوله و على الثانى ایضا کذلک ان قلنا بافاده الامر للتکرار الخ قد یکون التکرار مرددا بین وجهین کما اذا علمنا بانه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و اما الشک فى تحقق المانع کالمرض المبیح للافطار و السفر الموجب له و للقصر و الضرر المبیح لتناول المحرمات‌ فهو الذى

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و مما ذکرنا تعرف الحال فی غیر المعاملات من أسباب هذه الأمور، کسببیه الغلیان فی العصیر للنجاسه، و کالملاقاه لها، و السبی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین أقول: لو فرض نفسه حاکما بحکم تکلیفی و وضعی بالنسبه إلى عبده لوجد من نفسه صدق ما ذکرنا، فإنه إذا قال لعبده:

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و فی کلامه أنظار یتوقف بیانها على ذکر کل فقره هی مورد للنظر، ثم توضیح النظر فیه بما یخطر فی الذهن القاصر،

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ثانیا: بالحل، بأن اتحاد القضیه المتیقنه و المشکوکه ـ الذی یتوقف صدق البناء على الیقین و نقضه بالشک علیه ـ أمر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لعل التوهم نشأ من تخیل: أن ظاهر «لا تنقض» إبقاء نفس المتیقن السابق و لیس إبقاء الرطوبه مما یقبل حکم الشارع

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و حینئذ، فیمکن أن یحتج لهذا القول: أما على عدم الحجیه فی الوجودیات، فبما تقدم فی أدله النافین و أما على الحجیه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أضعف من ذلک أن یدعى: أن المعتبر عند العقلاء من الظن الاستصحابی هو الحاصل بالشئ من تحققه السابق، لا الظن الساری

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بقی الکلام فی حجج المفصلین. فنقول: أما التفصیل بین العدمی و الوجودی بالاعتبار فی الأول و عدمه فی الثانی. سؤالات مربوط به

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اللهم إلا أن یقال: إن اعتبارها لیس لأجل الظن، أو یقال: إن الإجماع إنما هو على البراءه الأصلیه فی الأحکام الکلیه ـ

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فی اصول الکافی[۱] عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: «لَا یَزَالُ الدُّعَاءُ مَحْجُوباً حَتَّى یُصَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ». استجابت دعا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و منها: ما عن الخصال بسنده عن محمّد بن مسلم عن أبی عبد الله علیه ‌السلام، قال: «قال أمیر المؤمنین صلوات الله

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا احتمال کون المراد من عدم نقض الیقین بالشکّ عدم جواز البناء على وقوع المشکوک بمجرّد الشکّ ـ کما هو مقتضى

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و منها: صحیحه ثالثه لزراره: «و إذا لم یدر فی ثلاث هو أو فی أربع و قد أحرز الثلاث، قام فأضاف إلیها

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا فقه الحدیث، فبیانه: أنّ مورد الاستدلال یحتمل وجهین: أحدهما: أن یکون مورد السؤال فیه أن رأى بعد الصلاه نجاسه یعلم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و ربما یورد على إراده العموم من الیقین: أنّ النفی الوارد على العموم لا یدلّ على السلب الکلّی. و فیه: أنّ العموم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الثالث الأخبار المستفیضه منها: صحیحه زراره ـ و لا یضرّها الإضمار ـ «قال: قلت له: الرجل ینام و هو على وضوء، أ

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الثانی: من حیث إنّ الشکّ بالمعنى الأعمّ الذی هو المأخوذ فی تعریف الاستصحاب: قد یکون مع تساوی الطرفین، و قد یکون مع

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الثالث: أنّ دلیل المستصحب: إمّا أن یدلّ على استمرار الحکم إلى حصول رافع أو غایه وإمّا أن لا یدلّ. و قد فصّل

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا إذا لم یکن العدم مستندا إلى القضیّه العقلیّه، بل کان لعدم المقتضی و إن کان القضیّه العقلیّه موجوده أیضا، فلا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فإن قلت: على القول بکون الأحکام الشرعیّه تابعه للأحکام العقلیّه، فما هو مناط الحکم و موضوعه فی الحکم العقلیّ بقبح هذا الصدق

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الخامس: أنّ المستفاد من تعریفنا السابق[۱] ـ الظاهر فی استناد الحکم بالبقاء إلى مجرّد الوجود السابق ـ أنّ الاستصحاب یتقوّم بأمرین. تحریر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الرابع: أنّ المناط فی اعتبار الاستصحاب على القول بکونه من باب التعبّد الظاهری، هو مجرّد عدم العلم بزوال الحاله السابقه. تحریر محل

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کما یندرج المسأله الأصولیّه أحیاناً تحت أدلّه نفی الحرج، کما یَنفی وجوبُ الفحص عن المعارض حتّی یُقطَع بعدمه بنفی الحرج. مروری بر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الثالث: أنّ مسأله الاستصحاب على القول بکونه من الأحکام العقلیّه مسأله اصولیّه یبحث فیها عن کون الشیء دلیلا على الحکم الشرعیّ، نظیر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الاول: أن عدّ الاستصحاب من الاحکام الظاهریه الثابته للشى‌ء بوصف کونه مشکوک الحکم‌ نظیر أصل البراءه، و قاعده الاشتغال مبنى على استفادته

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الى ما ذکرنا یرجع تعریفه فى الزبده بانه «اثبات الحکم فى الزمان الثانى تعویلا على ثبوته فى الزمن الاول» بل نسبه

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اهمیت حفظ آبروی مؤمن در ابتدای بحث، به جهت تبرّک، روایتی را از امام حسین علیه السلام نقل میکنیم و سپس وارد بحث میشویم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أمّا تخییر قاضی الفریضه المنسیّه من الخمس فی ثلاثیّه و رباعیّه وثنائیّه ؛ فإنّما هو بعد ورود النصّ بالاکتفاء بالثلاث، المستلزم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و منها: اقتداء الغیر فی صلاه أو صلاتین: فإن قلنا بأنّ عدم جواز الاقتداء من أحکام الجنابه الواقعیّه، کان الاقتداء بهما فی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و الأقوی من هذه الوجوه هو الوجه الثانی ثم الأول ثم الثالث. بررسی اقوال در مسئله مخالفت عملیه در شبهات حکمیه این

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و هکذ حکم لباس الخنثى؛ حیث إنّه یعلم إجمالا بحرمه واحد من مختصّات الرجال کالمنطقه و العمامه أو مختصّات النساء علیه، فیجتنب

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و کذا من جهه دخول المحمول و استئجاره الحامل ـ مع قطع النظر عن حرمه الدخول و الإدخال علیه أو فرض عدمها

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین لکن هذا الکلام لا یجری فی الشبهه الواحده التی لم تتعدّد فیها الواقعه حتّى تحصل المخالفه العملیّه تدریجا، فالمانع فی الحقیقه هی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لکن الظاهر من جماعه من الأصحاب ـ فی مسأله الإجماع المرکّب ـ: إطلاق القول بالمنع عن الرجوع إلى حکم علم عدم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین أمّا المقام الأوّل و هو کفایه العلم الإجمالیّ فی تنجّز التکلیف، و اعتباره کالتفصیلیّ، فقد عرفت. تفصیل کلام درباره کفایت علم اجمالی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و وجوب الالتزام بالحکم الواقعیّ مع قطع النظر عن العمل غیر ثابت … . تحریر محل بحث در وجوب موافقت التزامیه و

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین الحکم بانفساخ العقد المتنازع فی تعیین ثمنه أو مثمنه علی وجه یَقضی فیه بالتحالف. فروعاتی دیگر درباره عدم اعتبار علم تفصیلی متولد از علم

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لا بدّ قبل التعرّض لبیان حکم الأقسام من التعرّض لأمرین. تبیین فرق بین شبهه حکمیه و موضوعیه در صور علم اجمالی در بحث

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و حینئذ: فلاینبغی، بل لایجوز ترک الاحتیاط فی جمیع موارد إراده التکرار بتحصیل الواقع أوّلا بظنّه المعتبر، من التقلید أو الاجتهاد بإعمال الظنون الخاصّه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لنقدّم الکلام فی المقام الثانی‌، و هو کفایه العلم الإجمالی فی الامتثال، فنقول: مقتضى القاعده: جواز الاقتصار فی الامتثال بالعلم‌ الإجمالی

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و من أنّ الظاهر أنّ تکرار العباده احتیاطا فی الشبهه الحکمیّه مع ثبوت الطریق إلى الحکم الشرعی- و لو کان هو الظنّ المطلق- خلاف

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و إن ارید بذلک أنّه بعد انکشاف الواقع لا یجزی ما أتى به على طبق قطعه، فهو أیضا حقّ فی الجمله. معتبر نبودن قطع

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و أوضح من ذلک کلّه: روایه أبان بن تغلب عن الصادق علیه السّلام. عدم صحت طی مقدمات عقلیه برای استنباط مناطات احکام بحث در

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین قلت: أوّلا: نمنع مدخلیّه توسّط تبلیغ الحجّه فی وجوب إطاعه حکم اللّه سبحانه؛ کیف! و العقل بعد ما عرف أنّ اللّه تعالى لا یرضى

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لا أدری کیف جعل الدلیل النقلی فی الأحکام النظریّه مقدّما على ما هو فی البداهه من قبیل «الواحد نصف الاثنین»؛ مع أنّ ضروریّات

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ استظهر ببعض الوجوه تأییدا لما ذکره، و قال بعد ذلک: فإن قلت: لا فرق فی ذلک بین العقلیّات و الشرعیّات؛ و الشاهد على

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ قال الشهید قدّس سرّه فی القواعد: لا یؤثّر نیّه المعصیه عقابا و لا ذمّا ما لم یتلبّس بها، و هو ما ثبت فی

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ إنّه ذکر هذا القائل فی بعض کلماته: أنّ التجرّی إذا صادف المعصیه الواقعیّه. تداخل عقابین در تجری از منظر صاحب فصول (قدس سره)

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین أقول: یرد علیه: أوّلا: منع ما ذکره من عدم کون قبح التجرّی ذاتیّا؛ لأنّ التجرّی على المولى قبیح ذاتا- سواء کان لنفس الفعل أو

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کما یشهد به الأخبار الوارده. اشکال بر عدم استحقاق عقاب در صورت تجری مروری بر مباحث گذشته میکنیم و در ضمن آن اشکالی را

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ إنّ هذا الذی ذکرنا ـ من‌ کون القطع مأخوذاً تاره على وجه الطریقیّه و اخرى على وجه الموضوعیّه ـ جار فی الظنّ أیضا.

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین ثمّ من خواصّ القطع الذی هو طریق إلى الواقع. تقسیم بندی قطع به لحاظ موضوع حکم شرعی بحث حاضر نکاتی دارد که ممکن است

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و لا یجوز للشارع أن ینهى عن العمل به؛ لأنّه مستلزم للتناقض فإذا قطع بکون‌ مائع بولا ـ من أیّ سبب کان ـ فلا

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و من هنا یعلم: أنّ إطلاق «الحجّه» علیه لیس کإطلاق «الحجّه» على الأمارات المعتبره شرعا. فهرست مطالب این جلسه فهرست بحث در این جلسه

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین و هی منحصره فی أربعه؛ لأنّ الشکّ: إمّا أن یلاحظ فیه الحاله السابقه أم لا. و على الثانی: فإمّا أن یمکن الاحتیاط أم لا.

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیة الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین اشکال اول مرحوم صدر را بر مرحوم اصفهانی قدس سره بیان کردیم. مطلب ۲۱ اشکال دوم ایشان بر نهایه اشکال دوم ایشان این است که اساسا

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایش مرحوم نائینی را ذکر کردیم، اشکال مرحوم صدر را هم بیان کردیم، تأمل در فرمایش مرحوم صدر را هم بیان کردیم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در فرمایشات مرحوم صدر قدس سره بود و مطلب منتهی شد به جهت دوم که عبارت بود از تحقیق نسبت به

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در اشکال مرحوم صدر بر تقریب اول[۱] برای استدلال نسبت به قاعده قبح بود. ایشان فرمود استدلالی که ذکر شده برای

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مطلب منتهی شد به کلام مرحوم ابن زهره. ادامه ما ذکره السید ابن زهره ایشان فرمود پس کسی متعرض این مسئله نشده

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در نظریه‌ی حق الطاعه بود و تا این جا ده مطلب را گفتیم. در این ده مطلب مرحوم صدر قدس سره

    بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین یهمنا البحث الرجالی عن سهل بن زیاد لوقوع الرجل فی أسناد روایات کثیره و الخلاف فیه بین القدماء و المتأخرین، حیث ذهب بعض إلی

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به این قسمت از فرمایش ایشان که ایشان فرمود مولویت دو قسم داریم یکی مولویت محدود و یکی مولویت

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین مطلب دهم رسیدیم به مطلب دهم. مرحوم سید صدر قدس سره می‌فرماید که «و نحن نخالف هذا الطرز من التفکیر»[۱] ما مخالفت

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین نسبت به مطلب هفتم و اشکال چهارم گفتید توضیح دهیم. مطلب هفتم این است. عین عبارت را بخوانم. «و من هذا البیان

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تکرار اشکال به مطلب اول نسبت به تاریخچه‌ی مبحث قبح عقاب بلابیان خواستند آدرس را بگویم که کجا‌ مطرح شده. بعضی موارد

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در نظریه حق الطاعه بود. از نظر تاریخی ایشان فرمود که این بحث [قبح عقاب بلابیان] از زمان مرحوم وحید بهبهانی

        شما در مکاسب این را دیدید که دلیل «المؤمنون‌ عند شروطهم»[۱] مشرِّع نیست. دلیل «الناس مسلطون علی اموالهم» مشرِّع نیست. این جمله یعنی چه؟ یعنی این که «المومنون عند شروطهم» اگر شما یک شرطی را شک دارید که اساسا در شریعت جایز است یا جایز نیست، آن را مشروع نمی‌کند بلکه

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام مرحوم اراکی مرحوم اراکی در این روایت شریفه بحثی را که مطرح می‌کند متفاوت با بعضی دیگر است. ایشان می‌فرماید که

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام مرحوم فشارکی بحث منتهی شد به فرمایشات مرحوم فشارکی که استاد مرحوم آشیخ عبدالکریم است و بعد اگر به کتاب درر

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین این روایت از حضرت امیر المؤمنین صلوات الله علیه است: «إن للنکبات غایات لا بد أن تنتهی إلیها فإذا حکم على أحدکم

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین کلام در صحیحه‌ی عبد الرحمن بن الحجاج بود. مرحوم شیخ صور مسئله را ذکر می‌فرمودند. صورت اول[۱] این بود که علم به

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین تکمیل بحث در استدلال به سنت   یک دو تا حدیث را گفتند که استدلال شده برای برائت این‌ها را هم طرح

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین بحث منتهی شد به موانع از قاعده‌ی قبح عقاب بلا بیان، مانع عمده یک قاعده‌ی عقلیه دیگر است به عنوان وجوب دفع

        بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و اللعن علی اعدائهم الی یوم الدین فرمایش مرحوم نائینی بعد از طرح نظریه مرحوم اصفهانی نظریه‌ای که قابل طرح است نظریه مرحوم نائینی قدس سره است.[۱] ایشان می‌فرماید